आजच्या या लेखात, मी तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहे अक्षय तृतीया वर मराठी निबंध (Akshaya Tritiya information in Marathi). अक्षय तृतीया वर लिहिलेला हा निबंध मुलांसाठी आणि सर्व वर्गांसाठी अगदी पहिली पासून ते महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी उपयोगी आहे.
तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा महाविद्यालयीन प्रकल्पासाठी अक्षय तृतीया वर मराठी निबंध (Akshaya Tritiya essay in Marathi) वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर इतर विषयांवर सुद्धा मराठीमध्ये निबंध आहेत, ते सुद्धा आपण आपण वाचू शकता.
अक्षय तृतीया मराठी माहिती, Akshaya Tritiya Information in Marathi
आपला देश हा सणांचा देश आहे जिथे वर्षभर वेगवेगळे उत्सव मोठ्या उत्साहाने साजरे केले जातात. आपल्या देशात सर्व धर्मांचे लोक एकत्रितपणे उत्सव साजरे करतात. सर्व सणांना त्यांचे स्वतःचे विशेष महत्त्व आहे आणि ते सण साजरे करण्याचा प्रत्येक धर्माचा वेगवेगळा मार्ग आहे.
परिचय
हिंदू सणांपैकी एक महत्वाचा सण म्हणजे अक्षय तृतीया. हिंदूंसाठी हा एक पवित्र दिवस आहे. हिंदू कॅलेंडर नुसार वैशाख महिन्याच्या शुक्ल पक्षात अक्षय तृतीया हा सण साजरा केला जातो. शुक्ल पक्ष म्हणजे अमावस्यानंतर पंधरा दिवसांनी चंद्र हळूहळू वाढतो. यावेळी अक्षय तृतीया शुक्लाच्या बाजूने असते. त्याला आखाती तिज असेही म्हणतात.
अक्षय तृतीयेचा अर्थ
अक्षय म्हणजे जे कधीच संपत नाही आणि म्हणूनच असे म्हटले जाते की अक्षय तृतीया हा एक असा दिवस आहे ज्यात नशीब आणि चांगले फळ कधीच क्षय होत नाही, संपत नाही. या दिवशी केलेली कामे मनुष्याच्या जीवनास कधीही न संपणारे चांगले फळ देतात. म्हणूनच असे म्हटले जाते की अक्षय तृतीयेच्या दिवशी जो माणूस चांगली कामे करतो, आपल्या परिस्थिनुसार गरीब लोकांना दान करतो, त्याला त्याचे शुभ फळ मिळते आणि त्याचे पुण्य त्याला आयुष्यभर पुरते.
अक्षय तृतीया हा हिंदू धर्मात साजरा केलेला एक उत्सव आहे. सर्व हिंदू मोठ्या उत्साहाने साजरे करतात. अक्षय तृतीयेचा दिवसही जैन धर्मीयांसाठी सुद्धा खूप महत्त्वाचा आहे.
अक्षय तृतीया सणाची आख्यायिका
अक्षय तृतीया सण साजरा करण्याच्या खूप प्राचीन कथा आहेत.
भगवान विष्णूंशी संबंधित आख्यायिका
काही लोक मानतात कि अक्षय तृतीया हा सण भगवान विष्णूच्या जन्माशी संबंधित आहेत. याच दिवशी भगवान विष्णू यांनी पृथ्वीचा रक्षक म्हणून परशुराम यांच्या रूपात पृथ्वीवर अवतार घेतला. हा दिवस परशुरामाचा वाढदिवस म्हणूनही साजरा केला जातो. परशुराम हे विष्णूचा सहावा अवतार होते. धार्मिक श्रद्धेनुसार, भगवान विष्णू हे पृथ्वीवर त्रेता आणि द्वापार युगापर्यंत राहिले होते. परशुराम सप्तर्षी जमदग्नी आणि माता रेनुकाचा मुलगा होते.
गंगा नदीशी संबंधित आख्यायिका
दुसऱ्या एका अध्यायात असेल सांगितले आहे कि त्रेता युगाच्या सुरूवातीस पृथ्वीवरील सर्वात पवित्र मानली जाणारी गंगा नदी याच दिवशी स्वर्गातून पृथ्वीवर आली. भगिरथाने गंगा नदी पृथ्वीवर आणली. या पवित्र नदीच्या पृथ्वीवर येण्यामुळे या दिवसाचे पावित्र्य आणखी वाढते आणि म्हणूनच हा दिवस हिंदूंच्या पवित्र सणात समाविष्ट आहे. या दिवशी पवित्र गंगा नदीत स्नान करणे म्हणजे मानवी पापांचा नाश करणे असे मानले जाते.
हा दिवस अन्नपूर्णा देवीचा वाढदिवस मानला जातो. आई अन्नपूर्णा हिचीही अक्षय तृतीयेच्या दिवशी पूजा केली जाते. अन्नपूर्णा देवीची उपासना स्वयंपाकघर आणि अन्नाची चव वाढवते.
महाभारताशी संबंधित आख्यायिका
याच दिवशी महर्षी वेदव्यास यांनी महाभारत लिहायला सुरुवात केली होती. या दिवशी युधिष्ठिराला अक्षय पात्र प्राप्त झाले होते. हे असे पात्र असे होते की यातून अन्न कधीच संपत नव्हते. या पात्रातून युधिष्ठिर आपल्या राज्यातील गरीब आणि भुकेलेल्या लोकांना अन्न देऊन मदत करीत असे. या मान्यतेच्या आधारे, या दिवशी केले जाणारे दानधर्म, केलेले पुण्य कधीच संपत नाही असे मानले जाते.
अक्षय तृतीयाची अजून एक आख्यायिका महाभारतात प्रचलित आहे. आज दिवशी कौरवांनी द्रौपदीची साडी फाडली होती , आणि भगवान श्री कृष्ण यांनी द्रौपदीला वस्रहरनातून वाचवण्यासाठी कधीही न संपणारी साडी दान केली होती.
सुदामाशी संबंधित आख्यायिका
अक्षय तृतीया साजरा करण्यामागे अजून एक मनोरंजक गोष्ट आहे. जेव्हा श्री कृष्णाचा जन्म पृथ्वीवर झाला, तेव्हा त्याचा गरीब मित्र सुदामा अक्षय तृतीया च्या दिवशी कृष्णाला भेटायला आला होता. कृष्णाला देण्यासाठी सुदामा कडे फक्त चार तांदळाचे धान्य होते, आणि तेच सुदामाने कृष्णाच्या पायावर अर्पण केले. परंतु आपला मित्र आणि प्रत्येकाचे मनात काय आहे हे माहित असलेल्या भगवान कृष्णांनी सुदामाचे दारिद्र्य दूर केले, त्याची झोपडी राजवाड्यात बदलून दिली आणि सर्व सुविधा देऊ केल्या. तेव्हापासून अक्षय तृतीयाच्या दिवशी देणग्यांचे महत्त्व वाढले आहे.
अक्षय तृतीयेची कथा
अक्षय तृतीयेची कथा ऐकून आणि त्या पद्धतीने उपासना केल्याने बरेच फायदे होतात. या कथेला पुरानकाळात सुद्धा महत्त्व आहे. जो कोणी ही कथा ऐकतो आणि त्याप्रमाणे उपासना करतो त्याला आनंद, संपत्ती, संपत्ती, वैभव, वैभव प्राप्त होते.
अक्षय तृतीयेची एक खूप जुनी गोष्ट आहे. धर्मादास नावाचा व्यक्ती आपल्या कुटुंबासमवेत एका छोट्या गावात राहत होता. तो खूप गरीब होता. तो नेहमीच आपल्या कुटुंबाची देखभाल, काळजी घेत असे. त्याच्या कुटुंबात त्याचे बरेच सदस्य होते. धर्मादास हा अत्यंत धार्मिक माणूस होता. एकदा त्याने अक्षय तृतीयेचा उपवास करण्याचा विचार केला. तो अक्षय तृतीयेच्या दिवशी सकाळी उठला आणि गंगे मध्ये जाऊन आंघोळ केली. मग पद्धतशीरपणे भगवान विष्णू आणि देवी लक्ष्मीची पूजा केली. या दिवशी त्याने त्याच्या परिस्थितीनुसार पाण्याचे घागर, ज्वारी तांदूळ, मीठ, गहू, दही, सोने आणि कापड इ. देवाच्या पायाजवळ ठेवले आणि त्यांना ब्राह्मणांना अर्पण केले. ही सर्व देणगी पाहून कुटुंबीयांनी आणि त्यांच्या पत्नीने त्याला रोखण्याचा प्रयत्न केला. त्याच्या धर्मांतील लोक त्याला म्हणले जर तू एवढे दान केलेस तर तू खाणार काय?. तरीही धर्मादांसने त्यांचे न ऐकता ब्राह्मणांना अनेक प्रकारचे दान दिले. जेव्हा जेव्हा अक्षय तृतीयेचा पवित्र सण त्याच्या आयुष्यात आला, तेव्हा प्रत्येक वेळी त्याने पूजा करून ब्राह्मणांना दान दिले.
त्याच्या या जन्माच्या पुण्यामुळे पुढच्या आयुष्यात धर्मदास राजा कुषवती म्हणून जन्माला आले. कुशवती राजा खूप श्रीमंत होता. त्याच्या राज्यात कोणत्याही प्रकारे संपत्ती, सोने, हिरे, दागिने, मालमत्तेची कमतरता नव्हती. त्याच्या राज्यातले लोक खूप आनंदी होते. अक्षय तृतीयेच्या पुण्यामुळे राजाला वैभव व कीर्ती मिळाली, परंतु तो कधीही लोभाने दबला गेला नाही आणि चांगल्या मार्गापासून दूर गेला नाही.
भारतात हा सण कसा साजरा केला जातो
अक्षय तृतीया हा हिंदूंसाठी हा सण संपूर्ण भारत देशात वेगवेगळ्या पद्धतीने साजरा केला जातो.
दक्षिण भारत
अक्षय तृतीया हा दिवस भारताच्या दक्षिण प्रांतात सुद्धा मोठ्या उत्साहाने साजरा केला जातो. लोक असे मानतात की याच दिवशी कुबेराने (इंद्रदेवाच्या दरबाराचा खजिनदार) शिवपुरण नावाच्या ठिकाणी भगवान शिवाची पूजा करून भगवान शिवाला प्रसन्न करून घेतले होते. कुबेराने केलेल्या या तपश्चर्येने प्रसन्न होऊन भगवान शंकरांनी त्याला एक वरदान मागण्यास सांगितले. कुबेराने आपली संपत्ती आणि मालमत्ता आपल्याला परत मिळावी यासाठी वरदान मागितले. मग भगवान शंकरांनी कुबेराला लक्ष्मी देवीची पूजा करण्याचा सल्ला दिला म्हणून तेव्हापासून लक्ष्मीदेवीची सुद्धा अक्षयतृतीयेच्या मुहूर्तावर पूजा केली जाते. लक्ष्मी म्हणजेच भगवान विष्णूची पत्नी म्हणून भगवान विष्णूची लक्ष्मी देवीच्या पूजेच्या आधी पूजा केली जाते. या दिवशी लक्ष्मी यंत्राची सुद्धा पूजा केली जाते
ओरिसा
ओरिसामधील अक्षय तृतीयाचा दिवस हा शेतकऱ्यांसाठी खूप शुभ मानला जातो. या दिवशी ओरिसाच्या जगन्नाथ येथून रथ सहल देखील घेण्यात आली.
पश्चिम बंगाल
वेगवेगळ्या प्रांतांमध्ये या दिवसाचे स्वतःचे वेगळे महत्त्व आहे. बंगालमध्ये या दिवशी सर्व व्यापारी आपल्या व्यवसायाचे नवीन खात्यांचे पुस्तक सुरू करणे, गणेशजी आणि लक्ष्मीजी यांची उपासना करण्याची प्रथा आहे.
पंजाब
पंजाबमध्येही या दिवसाला खूप महत्त्व आहे. हा दिवस नवीन हवामानाचा सूचक मानला जातो. या दिवशी जाट कुटुंबातील एक पुरुष ब्रह्मा मुहूर्ताला त्याच्या शेतात जातो. त्या मार्गावर जितके जास्त प्राणी आणि पक्षी आढळतात तितके चांगले दिवस कापणी आणि पावसासाठी मानले जातात.
जैन समाजात अक्षय तृतीयेचे महत्त्व
हिंदूसमवेत जैन समाजातही अक्षय तृतीयाला महत्त्व आहे. जैन धर्मात हा दिवस श्री ऋषभदेव भगवान यांच्याशी संबंधित आहे. श्री ऋषभदेव भगवान हे जैन भिक्षु होते. जैन भिक्षू कधीही स्वत: साठी अन्न शिजवत नाहीत आणि कोणाकडूनही काहीही मागत नाहीत, जे त्यांना प्रेमाने देतात ते ते खातात.
अक्षय तृतीयामागे जैन समाजातील एक अतिशय रंजक कहाणी आहे. या दिवशी श्री. जैन धर्माचे पहिले तिर्थकार ऋषभदेव भगवान यांनी एक वर्षासाठी पूर्ण तपश्चर्या केल्यावर, इक्षू (उसाचा) रस पिऊन आपली तपश्चर्या पूर्ण केली होती. श्री. जैन धर्माचा पहिले त्रिर्थकार ऋषभदेव भगवान यांनी शांती आणि अहिंसेचा उपदेश करण्यासाठी त्यांनी सर्व शारीरिक आणि कौटुंबिक सुखांचा त्याग केला. अदीनाथ सत्य आणि अहिंसेचा प्रचार करताना हस्तिनापूर राज्यात आले, जिथे त्या राज्याचा राजा सोमयशने त्यांचे स्वागत केले. लोकांनी त्यांना भगवान परमेश्वर मानले. त्यांचे आगमन पाहून राजाने यांना त्वरित शुद्ध आहार म्हणून ऊस रस दिला. जैन धर्म मानणाऱ्या लोकांचा असा विश्वास आहे की ऊस रस याला इक्षुरस देखील म्हणतात, आजतागायमुळे अक्षय तृतीया साजरा केला जातात.
श्री ऋषभदेव भगवान यांनी अन्न आणि पाणी न घेता सहा महिने तपश्चर्या केली. लोकांनी रिशभदेवला राजा मानले आणि त्यांच्या राजाला संतुष्ट करण्यासाठी त्यांना सोने, चांदी, हिरे, दागिने, हत्ती, घोडे, कपडे दान केले. पण ऋषभदेवला हे सर्व नको होते, तो फक्त अन्न शोधत होता. म्हणून रिशभदेव यांनी पुन्हा एका वर्षासाठी तपश्चर्या केली. त्यानंतर एका वर्षा नंतर, राजा सोमयशने त्यांना प्रणाम करून उसाचा रस पिण्यास दिला. त्या दिवसापासून, जैन समुदाय अक्षय तृतीया दिवशी उपवास करणे हे महत्वाचे मानतो.
अक्षय तृतीया पूजा विधी पद्धत
या दिवशी भगवान विष्णू आणि लक्ष्मी यांची उपासना महत्त्वाची आहे. भगवान विष्णूची या दिवशी पूजा केली जाते आणि विष्णूजींना तांदूळ वाहिले जातात. भगवान विष्णू आणि लक्ष्मी यांची उपासना करताना त्यांना तुळशीच्या पाने वाहिली जातात.
उन्हाळ्याच्या हंगामात येणारा आंबा देवाला अर्पण केला जातो आणि वर्षभर शेतीसाठी चांगला पाऊस पावसासाठी आशीर्वाद मागितला जातो. बऱ्याच ठिकाणी, या दिवशी, मातीपासून बनविलेले घागर पाण्याने भरलेले आहे आणि कैरी, चिंच आणि गूळ पाण्यात मिसळून देवाला अर्पण केले जातात.
कोणत्या वस्तूंचे दान द्यावे
शुभेच्छा म्हणून दिल्या गेलेल्या प्रत्येक गोष्टीचे दान देण्याचे पुण्य असते. या दिवशी, तूप, साखर, धान्य, फळ, भाजीपाला, कपडे, सोने, चांदी इ. ची देणगी देऊ शकता .
या शिवाय काही लोक इतर वस्तू सुद्धा सुद्धा देणगी म्हणून देतात. या दिवशी बरेच लोक फॅन, कुलर इ. वस्तू सुद्धा दान देतात. वास्तविक, यामागील अशी धारणा आहे, हा उत्सव उन्हाळ्याच्या दिवसात येतो आणि म्हणून उष्णतेपासून थोडा आराम मिळणारी उपकरणे दान केल्याने लोकांना त्याचा फायदा होईल आणि देणगीदारांना पुण्य मिळेल.
अक्षय त्रितिया सणाचे महत्व
हा दिवस सर्व चांगल्या कामासाठी सर्वोत्कृष्ट आहे. अखय त्रितियाच्या दिवशी लग्न करणे खूप शुभ मानले जाते. ज्याप्रमाणे या दिवशी दिलेल्या दानाचे पुण्य कधीच संपत नाहीत, त्याचप्रमाणे या दिवशी केलेल्या लग्नात पती-पत्नीमधील प्रेम कधीच संपत नाही.
लग्नाव्यतिरिक्त, सर्व मागणी करणारी कामे जसे की नवीन व्यवसाय, घर खरेदी, नवीन एखादा प्रकल्प सुरू करणे देखील शुभ मानले जाते. या दिवशी बरेच लोक सोने आणि दागिने खरेदी करणे देखील शुभ मानतात. या दिवशी व्यवसाय सुरू करणे माणसाची वाटचाल हि प्रगतीकडे होते, तथापि, त्याच्या नशिबात, चांगले दिवस येतात असे मानले जाते
तर हा होता अक्षय तृतीया वर मराठी निबंध, मला आशा आहे की आपणास अक्षय तृतीया वर मराठी निबंध (essay on Akshaya Tritiya in Marathi) आवडला असेल. जर आपल्याला हा लेख आवडत असेल तर हा लेख आपल्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका.
