आजच्या या लेखात, मी तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहे अर्नाळा किल्ला मराठी माहिती निबंध (Arnala Fort information in Marathi). अर्नाळा किल्ला हा माहिती निबंध लेख मुलांसाठी आणि सर्व वर्गांसाठी अगदी पहिली पासून ते महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी उपयोगी आहे.
तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा महाविद्यालयीन प्रकल्पासाठी अर्नाळा किल्ला मराठी माहिती निबंध (Arnala Fort information in Marathi) वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर इतर सुद्धा अनेक विषयांवर मराठीमध्ये निबंध उपलब्ध आहे, ते सुद्धा आपण आपण वाचू शकता.
अर्नाळा किल्ला मराठी माहिती, Arnala Fort Information in Marathi
अर्नाळा किल्ला हा बेटावरील किल्ल्याचा उत्कृष्ट नमुना आहे. हा किल्ला महाराष्ट्र भारतातील वसईपासून साधारण ८ किमी अंतरावर असलेल्या अर्नाळा बंदरावर आहे.
परिचय
जलदुर्ग या नावाने ओळखला जाणारा हा किल्ला पर्यटनासाठी एक उत्तम ठिकाण आहे आणि महाराष्ट्रातील एक प्रमुख पर्यटन आकर्षण आहे. स्थानिक लोक या लोकप्रिय पर्यटन स्थळाला जंजिरे-अर्नाळा असेही संबोधतात.
या किल्ल्याची पोर्तुगीजांनी जीर्णोद्धार आणि पुनर्बांधणी केली आणि त्यांनी या किल्ल्याला ‘ल्ला दास वाकस’ असे नाव दिले. महाराष्ट्र दौऱ्यावर गेल्यास हा किल्ला सर्वात महत्त्वाचा मुक्काम आहे. किल्ल्यामध्ये पूर्वीच्या काळातील
काही अप्रतिम कलाकृती आणि स्थापत्य अवशेष आहेत.
या किल्ल्याला भेट देण्यासाठी देशभरातूनच लोक येतात. परंतु प्राचीन स्थापत्यशास्त्राचा अभ्यास करणाऱ्या परदेशी विद्यार्थ्यांनीही समकालीन वारशाची अनुभूती घेण्यासाठी या किल्ल्याला भेट देणे अनिवार्य केले आहे.
अर्नाळा किल्ल्याचा इतिहास
हा किल्ला 1516 मध्ये गुजरातमधील स्थानिक सरदार सुलतान महमूद बेगडा याने बांधला होता. वैतरणा नदीच्या मुखावर बांधण्यात आलेला हा किल्ला एकदम मोक्याच्या जागेवर होता. १५३० च्या दशकात पोर्तुगीजांनी किल्ल्यावर ताबा मिळवला. पोर्तुगीजांनी हा किल्ला एका पोर्तुगीज सरदाराला दिला ज्याने किल्ल्याचे पूर्वीचे बांधकाम पाडून नवीन बनवले.
नवीन बांधकाम 700 बाय 700 फुटांची योजना होती. तथापि, महान मनुष्य खरोखर त्याचे कार्य पूर्ण करू शकला नाही. हा किल्ला जवळपास दोन शतके पोर्तुगीजांच्या ताब्यात राहिला. उत्तर कोकण किनार्‍यावरील त्यांच्या हालचाली, वाहतूक आणि मालाची ने आन यावर देखरेख ठेवणे हे काम इथून पाहिले जायचे.
१७३७ च्या लढाईत मराठ्यांच्या हल्ल्याने पोर्तुगीजांना किल्ला सोडण्यास भाग पाडले. मराठ्यांनी पुढे जाऊन हा किल्ला जिंकला. त्यांनी बाव, भवानी आणि भैरव असे तीन बुरुज बांधले. १७८१ मध्ये १८ जानेवारीला पहिल्या अँग्लो मराठा युद्धात इंग्रजांनी किल्ला ताब्यात घेतला. तथापि, सध्याच्या स्थितीत किल्ल्याची देखभाल आणि दुरुस्तीच्या अनेक तत्काळ उपाययोजनांची आवश्यकता आहे.
अर्नाळा किल्ल्याजवळ पाहायच्या गोष्टी
किल्ल्यात भेट देण्यासारखी काही महत्त्वाची ठिकाणे म्हणजे किल्ल्यात असलेले मोठे अष्टकोनी गोड्या पाण्याचे तळे, विविध वास्तुशिल्पाचे नमुने, इत्यादी.
किल्ल्यात अंबकेश्वर, भवानी आणि शिवाजी महाराज तसेच शाह अली आणि हज्जी अली यांची दर्गा (कबर) आहेत. किल्‍ल्‍याच्‍या मुख्‍य प्रवेशव्‍दारालाही भक्कम पाषाणापासून बनवलेले आहे. भक्कम दगडी दरवाजा वाघ आणि हत्तींच्या चित्रांनी सुशोभित आहे.
पर्यटकांना बाहेरील तटबंदीही पाहता येते. किल्ल्याला भेट देणारे लोक मूळ किल्ल्यापासून सुमारे ५५० मीटर अंतरावर असलेला एकमेव 550 मीटर अंतरावर एक एकटा मार्टेलो टॉवर आहे. या टॉवरला प्रवेशद्वार नाही.
अर्नाळा किल्ल्यावर कसे जाल
अर्नाळा किल्ला पाहायला जाण्यासाठी सर्वात जवळचे रेल्वे स्टेशन विरार येथे आहे जे किल्ल्यापासून दहा किलोमीटर अंतरावर आहे. राज्य परिवहन बसने गडावर पोहोचता येते आणि ऑटो रिक्षा देखील भाड्याने घेता येते. अर्नाळा समुद्रकिनाऱ्यावर पोहोचल्यावर प्रवासी बोटीच्या साहाय्याने किल्ल्यावर जाता येते.
अर्नाळा किल्ला उघडण्याच्या/बंद होण्याची वेळ आणि दिवस
हे ठिकाण पुन्हा एकदा आठवड्यातील सर्व दिवस खुले असते. अभ्यागतांनी आणि पर्यटकांनी दिवसा उजेडात या ठिकाणाला भेट द्यायला हवी, कारण हीच वेळ त्यांना त्या ठिकाणाचे पूर्ण दर्शन घेता येईल आणि ते त्यांच्यासाठी सुरक्षितही असेल.
निष्कर्ष
अर्नाळा किल्ला हा एक महाराष्ट्राच्या इतिहासातील महत्वाचा किल्ला आहे. याला स्थानिक लोक जलदुर्ग किंवा जंजिरे-अर्नाळा असेही म्हणतात. आज गडाची दुरवस्था झाली असून त्याला दुरुस्त करण्याची खूप गरज आहे.
तर हा होता अर्नाळा किल्ला मराठी माहिती निबंध. मला आशा आहे की आपणास अर्नाळा किल्ला हा निबंध माहिती लेख (Arnala Fort information in Marathi) आवडला असेल. जर आपल्याला हा लेख आवडला असेल तर हा लेख आपल्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका.