आजच्या या लेखात, मी तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहे नदीचे मनोगत/नदीचे आत्मवृत्त मराठी निबंध (autobiography of river in Marathi). नदीचे मनोगत/नदीचे आत्मवृत्त या विषयावर लिहलेला हा मराठी माहिती निबंध लेख मुलांसाठी आणि सर्व वर्गांसाठी अगदी पहिली पासून ते महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी उपयोगी आहे.
तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा महाविद्यालयीन प्रकल्पासाठी नदीचे मनोगत/नदीचे आत्मवृत्त मराठी निबंध (autobiography of river in Marathi) वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर इतर सुद्धा अनेक विषयांवर मराठीमध्ये निबंध उपलब्ध आहे, ते सुद्धा आपण आपण वाचू शकता.
नदीचे मनोगत/नदीचे आत्मवृत्त मराठी निबंध, Autobiography of River in Marathi
नद्या मानवी जीवनाचा महत्वाचा भाग आहे ज्या मानवी जीवनासाठी मूलभूत गरज असलेले गोड पाणी देतात. आपण पाण्याशिवाय जगू शकत नाही आणि गोड्या पाण्यासाठी नद्या हे सर्वात मोठे जलस्रोत आहेत. प्राचीन काळापासून लोकांना नदीच्या खोऱ्यांची सुपीकता जाणवली. अशा प्रकारे, ते तेथे स्थायिक होऊ लागले आणि सुपीक खोऱ्यात शेती करू लागले. शिवाय, नद्या पर्वतांतून उगम पावतात जे त्यांच्यातील खडक, वाळू आणि माती वाहून नेतात.
परिचय
सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे नद्या शेतीला मदत करतात. खरे तर अनेक शेतकरी शेतीसाठी नद्यांवर अवलंबून आहेत. नद्यांमध्ये वाळवंटांना उत्पादक शेतात बदलण्याची क्षमता आहे. पुढे, आपण त्यांचा उपयोग धरणे बांधण्यासाठी देखील करू शकतो.
शिवाय, नद्याही महत्त्वाचे महामार्ग आहेत. म्हणजेच ते वाहतुकीची सर्वात स्वस्त पद्धत देतात. रस्ते आणि रेल्वेच्या आधी नद्या ही दळणवळणाची आणि दळणवळणाची आवश्यक साधनं होती.
नदीचे आत्मवृत्त
यावर्षी गावी आलो असता गावी नदीवर पोहायला जायला वेळ मिळाला. नदीवर गेलो तर नदीचे पात्र खूप लांब पर्यंत पसरले होते. नदीच्या आजूबाजूला पूर्णपणे हिरवळ पसरली होती. मनात विचार आला नदीला बोलता आले असते तर. मनात अशीच कल्पना आली कि आता नदी बोलू लागली तर नदी काय बोलेल. आणि पाहतो काय नदी बोलू लागली.
मी एक नदी आहे. मी गोड्या पाण्याचा स्त्रोत आहे जिची सुरुवात पर्वतांपासून उंचावर सुरू होते आणि शेवटी समुद्र किंवा महासागरात विलीन होण्यासाठी प्रवाहित होतो. मी मोठे आणि छोटे अनेक पर्वत पाहिले आहेत आणि मी लहान मोठी गावे पाहिली आहेत. मी माणसे माझी पूजा करताना पाहिले आहेत आणि तीच माणसे मला दूषित करताना मी पाहिली आहेत. आज मी तुमच्यासमोर माझे मन उघडत आहे.
माझा जन्म कुठे झाला
माझा जन्म हिमालयातील एका हिमनदीपासून माझा प्रवास सुरू केला. नजर जाईल तिथपर्यंत माझ्या आजूबाजूला बर्फ होता. मी हिमालयातील जंगली याक, कस्तुरी मृग आणि हिम बिबट्या पाहत वाहत होते. जेव्हा मी त्यांना माझ्याकडे येताना पाहिले तेव्हा मला भीती वाटली, परंतु मला लवकरच कळले की त्यांना मला जगण्यासाठी माझी गरज आहे आणि याचा अर्थ माझे कोणतेही नुकसान होऊ नये.
वर्षानुवर्षे त्यांची लोकसंख्या कमी होऊ लागली. मला आश्चर्य वाटते की याचे कारण काय होते. कदाचित ते प्राण्यांच्या शिकारींबद्दल जे म्हणतात ते खरे असेल. मी अनेक शिकाऱ्यांना सुद्धा पहिले ज्यांनी अशा महाविशाल प्राण्याना माझ्या देखत मारले होते. मी हळूहळू खालच्या वाटेकडे वाहत होते, त्यामुळे एका धबधब्याचा उदय झाला. मला माझ्या जवळ काही माणसं दिसत होती. ते भिक्षू म्हणून ओळखले जात होते. माझे थंड पाणी त्यांच्या डोक्यावर आणि त्यांच्या संपूर्ण शरीरावर पडून ते शांतपणे ध्यान करत बसायचे.
माझ्या जन्मापासून माझे नंतरचे वाहणे
मी पर्वत आणि दऱ्यांतून वाहत आले. मला निसर्गसौंदर्य खूप आवडले. अगदी घरासारखं वाटलं. माझ्या आजूबाजूला खूप झाडं होती आणि शेकडो विविध प्रकारचे प्राणी तहान शमवण्यासाठी माझ्याकडे येत असत. मोठमोठ्या पर्वतांवरही काही लोक राहत होते. जिकडे तिकडे गेले तर आयुष्य वाढू लागले असे वाटले. पर्वतीय लोक खूप मेहनती होते. ते खूप लांब लांब चालत होते, त्यांच्या मोठ्या बादल्यात माझे पाणी गोळा करायचे आणि मग घरी परतायचे.
मी त्यांना खूप मदत केली. खडे, दगड, पोषक तत्वे आणि जलचरांसह मी मैदानाच्या दिशेने आणखी खाली उतरले. ही वाट निश्चितच खडबडीत होती, परंतु ती पूर्णपणे अप्रिय देखील असेल हे माझ्या लक्षात आले नव्हते. शहरवासीयांसाठी मी काही चांगले नव्हते. मी त्यांना धुण्यासाठी, आंघोळ करण्यासाठी आणि पिण्यासाठी स्वच्छ पाणी दिले. मी त्यांना माझ्यामध्ये पोहण्यासाठी आणि त्यांच्या मित्रांसोबत मजा करण्यासाठी आमंत्रित केले.
माझ्या प्रदूषणाची सुरुवात
जेव्हा त्यांनी माझ्यावर वीजपुरवठा करण्यासाठी जलविद्युत प्रकल्प बांधले तेव्हा मला ते मान्य होते. पण त्या बदल्यात मला काय मिळाले? माणसांनी माझ्याशी कसे वागले ते मी तुम्हाला कसे सांगू? किंवा मी म्हणू की माझ्याशी गैरवर्तन केले? बादलीत माझे पाणी त्यांच्या घरी नेण्याऐवजी त्यांनी स्वतःला तसेच त्यांच्या गुरांनाही माझ्यामध्ये आंघोळ घालण्यास सुरुवात केली. बायका तर घाणेरडे कपडे माझ्या पाण्यात धुत असत.
यामुळे मी प्रदूषित होऊ लागलो होतो. प्रत्येक दिवसागणिक, मी सांडपाण्याचा कचरा कारखान्यांच्या हानिकारक रसायनांनी भरून जात होते आणि अनेकांनी त्यांच्या घरातील कचऱ्याच्या पिशव्याही माझ्यात फेकल्या. काँक्रीटची घरे आणि मोठमोठे औद्योगिक प्लांट याशिवाय माझ्या आजूबाजूला काही मंदिरे होती.
मंदिराजवळच्या लोकांनी माझी पूजा केली. त्यांनी हात जोडून माझ्याकडे डोके टेकवले. पण विडंबना काय होती हे तुम्हाला माहीत आहे. त्यांना भगवंताच्या जवळ जायचे असले तरी ते जाणूनबुजून किंवा नकळत माझ्या पवित्रतेचा नाश करत होते. फुलांच्या पाकळ्या, मातीचे दिवे आणि सर्वात जास्त म्हणजे प्लास्टिक यांच्या उपस्थितीने मी अशुद्ध होऊ लागलो होते.
माझे शेवटचे ठिकाण
मी मैदानातून बाहेर पडण्यासाठी थांबू शकत नव्हतो. मी पुरेसा त्रास सहन केला होता, आणि मला फक्त माझ्या गंतव्यस्थानावर पोहोचून समुद्रात विलीन व्हायचे होते. समुद्रात गेल्यावर जणू हरवल्यासारखं झालं होतं. पण मला तिथे रहायला खूप आवडलं. मी लहान बोटी, मोठी जहाजे आणि बलाढ्य पाणबुड्यांचा साथीदार होतो. महाकाय ब्लू व्हेल मासा आणि मोहक डॉल्फिनसह आकर्षक प्राणी माझ्यामध्ये राहत होते आणि पोहत होते. त्यांना बघून खूप आनंद झाला.
पण आता माझ्या लक्षात आले आहे की समुद्रही दिवसेंदिवस प्रदूषित होत आहे. जगभरातील लोकांना हे समजायला हवे की, मला हानी पोहोचवणे म्हणजे हे लोक शेवटी स्वतःचेच नुकसान करत आहेत.
निष्कर्ष
नद्या मानवासाठी निसर्गाचे वरदान असल्याने त्या आवश्यक आहेत. त्यातून आपल्याला बर्याच गोष्टी मिळतात पण आजकाल त्या खूप मोठ्या प्रमाणावर प्रदूषित होत आहेत. हे घडू नये यासाठी आपण सर्वांनी एकत्र आले पाहिजे आणि चांगल्या भविष्यासाठी आपल्या नद्या वाचवल्या पाहिजेत.
तर हा होता नदीचे मनोगत/नदीचे आत्मवृत्त मराठी निबंध. मला आशा आहे की आपणास नदीचे मनोगत/नदीचे आत्मवृत्त हा मराठी माहिती निबंध लेख (autobiography of river in Marathi) आवडला असेल. जर आपल्याला हा लेख आवडला असेल तर हा लेख आपल्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका.