आजच्या या लेखात, मी तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहे बांद्रा किल्ला मराठी माहिती निबंध (Bandra fort information in Marathi). बांद्रा किल्ला हा माहिती निबंध लेख मुलांसाठी आणि सर्व वर्गांसाठी अगदी पहिली पासून ते महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी उपयोगी आहे.
तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा महाविद्यालयीन प्रकल्पासाठी बांद्रा किल्ला मराठी माहिती निबंध (Bandra fort information in Marathi) वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर इतर सुद्धा अनेक विषयांवर मराठीमध्ये निबंध उपलब्ध आहे, ते सुद्धा आपण आपण वाचू शकता.
बांद्रा किल्ला माहिती मराठी, Bandra Fort Information in Marathi
बांद्रा किल्ला हा मुंबईमधील वांद्रे येथे स्थित आहे. या किल्ल्याला कॅस्टेला दा अगुआडा असे सुद्धा म्हटले जाते.
परिचय
बांद्रा किल्ल्याला त्याचे पोर्तुगीज बांधकामकर्ते त्याला फोर्टे डी बांदोरा म्हणतात. हा किल्ला वांद्रे येथील लँड्स एंड येथे आहे . हा किल्ला पोर्तुगीजांनी १६४० मध्ये माहीम उपसागर, अरबी समुद्र आणि माहीमच्या दक्षिणेकडील बेटाकडे लक्ष देणारा टेहळणी बुरूज म्हणून बांधला होता.
१६६१ मध्ये पोर्तुगीजांनी बांद्र्याच्या दक्षिणेकडील सात बेटे इंग्रजांच्या ताब्यात दिल्याने किल्ल्याचे सामरिक मूल्य वाढले. पोर्तुगीजांच्या उपस्थितीच्या सुरुवातीच्या काळात किनार्‍यावर फिरणाऱ्या पोर्तुगीज जहाजांसाठी कारंजे (अगुआडा) स्वरूपात ताजे पाणी उपलब्ध होते असे हे नाव त्याचे मूळ ठिकाण म्हणून सूचित करते.
हा किल्ला समुद्रसपाटीपासून २४ मीटर उंचीवर आहे. दिल चाहता है यांसारख्या अनेक हिंदी चित्रपटांमध्ये या किल्ल्याला दाखवण्यात आले आहे.
बांद्रा किल्ल्याचा इतिहास
पोर्तुगीजांनी १५३४ मध्ये गुजरातच्या बहादूर शाहचा पराभव करून या भागात आपला तळ स्थापन केला होता , त्यांनी पश्चिम भारतीय किनारपट्टीवर अनेक सागरी किल्ले बांधले. बांद्रा किल्ला हा असाच एक सामरिकदृष्ट्या स्थित किल्ला होता, ज्याच्या दक्षिणेला माहीमची खाडी, पश्चिमेला अरबी समुद्र, दक्षिणेला वरळीची बेटे आणि दक्षिण पश्चिमेला माहीम शहर दिसते.
मुंबई बंदरात जाणाऱ्या उत्तरेकडील सागरी मार्गाचे रक्षणही या किल्ल्यातुन केले जात असे. पोर्तुगीज राजवटीत, हा किल्ला सात तोफांनी आणि इतर लहान तोफा संरक्षण म्हणून सज्ज होते. परिसरातील गोड्या पाण्याच्या झर्‍याने जाणाऱ्या जहाजांना पिण्यायोग्य पाणी पुरवले, त्यामुळे किल्ल्याचे नाव पडले.
१८ व्या शतकाच्या सुरुवातीस पोर्तुगीजांच्या अधःपतनानंतर, मराठे ब्रिटिशांच्या संपत्तीसाठी सर्वात मोठा धोका बनले. पोर्तुगीजांचा होणारा पराभव लक्षात घेऊन इंग्रजांनी खबरदारीचा उपाय म्हणून किल्ला अर्धवट पाडला. या विध्वंसामुळे किल्ला मराठ्यांच्या ताब्यात जाण्याची शक्यता नाहीशी होईल, आणि त्याचा उपयोग ब्रिटिश बॉम्बेवर हल्ला करण्यासाठी अग्रेषित लष्करी तळ म्हणून केला जाण्याची शक्यता होती.
१७३९ मध्ये मराठ्यांनी बेटावर आक्रमण केले ; पहिल्या अँग्लो-मराठा युद्धात इंग्रजांनी या भागाचा ताबा मिळवला तोपर्यंत १७७४ पर्यंत त्यावर त्यांचे राज्य होते. १८३० मध्ये, ब्रिटिशांनी सालसेट बेटाचा मोठा भाग, ज्यामध्ये लँड्स एंड, बायरामजी जीजीभॉय , पारशी समाजसेवी यांना दान केले. त्यानंतर जीजीभॉयने किल्ला असलेल्या टेकडीवर आपले निवासस्थान स्थापन केले आणि टेकडीचे नाव बायरामजी जीजीभॉय पॉइंट असे ठेवले.
बांद्रा किल्ल्याचे संवर्धन
२००३ मध्ये वांद्रे बँड स्टँड रहिवासी ट्रस्टने किल्ला वाचवण्यासाठी संवर्धन कार्यक्रम सुरू केला. स्थानिक खासदार शबाना आझमी यांनी याचे नेतृत्व केले होते , ज्यांनी त्यांच्या वाटप केलेल्या निधीतून प्रयत्नांचा काही भाग निधी दिला होता. ढासळण्याच्या मार्गावर असलेल्या एका प्रवेशद्वाराची विटांची कमान आणि भरती-ओहोटीच्या धोक्यात असलेल्या किल्ल्याच्या भिंतीच्या पायाचे दगडी बांधकाम दुरुस्त करण्यात आले. जवळील ताज लँड एंड हॉटेल किल्ल्याच्या देखभालीसाठी जबाबदार आहे.
किल्ल्याची मालकी भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण खात्याच्या मालकीची आहे. किल्ल्याच्या पुनर्बांधणीत नैसर्गिक खडकांचे जतन करणे, मार्ग प्रदान करणे समाविष्ट आहे.
बांद्रा किल्ल्यावर पाहण्याची ठिकाणे
आज, स्थानिक लोक या किल्ल्यावर वारंवार येतात जे आराम करण्यासाठी आणि त्यांच्या चांगल्या प्रेमळ व्यक्तींसोबत येथे वेळ घालवतात. या किल्ल्यावरून अरबी समुद्र आणि शेजारच्या वांद्रे-वरळी सी लिंकचे विहंगम दृश्य दिसते. बॉलीवूडसाठी किल्ला हे आवडते शूटिंग स्पॉट आहे, येथे अनेक चित्रपटांचे शूटिंग झाले आहे.
बांद्रा किल्ल्यावर कसे पोहचावे
वांद्रे किल्ल्याला रस्त्याने जाता येते. हा किल्ला गेटवे ऑफ इंडियापासून सुमारे १८ किलोमीटर अंतरावर आहे. छत्रपती शिवाजी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ ऐतिहासिक किल्ल्यापासून सुमारे ८ किलोमीटर अंतरावर आहे, बांद्रा किल्ला छत्रपती शिवाजी टर्मिनसपासून १७ किमी आणि माउंट मेरी चर्चपासून १ किमी अंतरावर आहे.
बांद्रा किल्ल्याला भेट देण्यासाठी सर्वोत्तम वेळ
तुम्ही कधीहि आठवड्यातील सर्व दिवस सकाळी १०.०० ते रात्री ८.०० दरम्यान वांद्रे किल्ल्याला भेट देऊ शकता.
निष्कर्ष
तर हा होता बांद्रा किल्ला मराठी माहिती निबंध. मला आशा आहे की आपणास बांद्रा किल्ला हा निबंध माहिती लेख (Bandra fort information in Marathi) आवडला असेल. जर आपल्याला हा लेख आवडला असेल तर हा लेख आपल्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका.
