बाणकोट किल्ला माहिती मराठी, Bankot Fort Information in Marathi

आजच्या या लेखात, मी तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहे बाणकोट किल्ला मराठी माहिती निबंध (Bankot fort information in Marathi). बाणकोट किल्ला हा माहिती निबंध लेख मुलांसाठी आणि सर्व वर्गांसाठी अगदी पहिली पासून ते महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी उपयोगी आहे.

तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा महाविद्यालयीन प्रकल्पासाठी बाणकोट किल्ला मराठी माहिती निबंध (Bankot fort information in Marathi) वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर इतर सुद्धा अनेक विषयांवर मराठीमध्ये निबंध उपलब्ध आहे, ते सुद्धा आपण आपण वाचू शकता.

बाणकोट किल्ला माहिती मराठी, Bankot Fort Information in Marathi

बाणकोट किल्ला बाणकोट खाडीच्या मुखाशी आहे, जिथे सावित्री नदी जी महाबळेश्वर येथून उगम पावते आणि पुढे जाऊन अरबी समुद्राला मिळते. बाणकोट किल्ला महाराष्ट्रातील रत्नागिरी जिल्ह्यात आहे.

परिचय

बाणकोट किल्ल्याची स्थापना सावित्री नदीच्या कडेने जाणार्‍या व्यापारी मार्गाचे रक्षण करण्याच्या उद्देशाने झाली असे मानले जाते. हा किल्ला एका लहान टेकडीवर स्थित आहे. समुद्राजवळील टेकडीवर असलेला हा किल्ला आहे.

बाणकोट किल्ल्याचा इतिहास

या किल्ल्याबद्दलचा पहिला पुरावा इसवी सनाच्या पहिल्या शतकातील ग्रीक प्रवासी टॉलेमीच्या नोंदींमध्ये सापडतो. तेव्हा त्याला मंदारगिरी किंवा मांडगोर किंवा नानागुणा असे संबोधले जात असे. चिनी प्रवासी ह्यून त्सांगने इ.स. ६४० मध्ये बाणकोट येथे प्रवास केला असावा.

Bankot Fort Information in Marathi

हा किल्ला पोर्तुगीजांनी १५४८ मध्ये विजापूरच्या मोहम्मद आदिल शहाकडून ताब्यात घेतला होता. १७०० मध्ये मराठा कोळी ऍडमिरल कान्होजी आंग्रे यांनी हा किल्ला जिंकला आणि त्याचे नाव हिम्मतगड असे ठेवले. तुळाजी आंग्रे आणि पेशव्यांच्या वैरामुळे पेशव्यांनी इंग्रजांशी युती केली आणि तुळाजीशी युद्ध पुकारले.

१७५५ मध्ये सुवर्णदुर्गच्या पतनानंतर हा किल्ला ब्रिटिश ताफ्यातील कमांडर जेम्सला शरण गेला. ब्रिटीश सैन्याने किल्ला ताब्यात घेतला आणि त्याचे नाव व्हिक्टोरिया असे ठेवले. नंतर इंग्रजांनी किल्ला राखणे हा आर्थिकदृष्ट्या परवडणारे नाही हे समजून हा किल्ला पेशव्यांच्या ताब्यात देण्यात आला. १८३७ मध्ये मामलतदार कार्यालय बाणकोट येथून मंडणगड येथे हलविण्यात आले.

बाणकोट किल्ल्यावर पाहण्याची ठिकाणे

गडाच्या पायथ्याशी गणेश मंदिर आहे. किल्ला लाल लॅटराइटमध्ये खोदलेल्या खंदकांनी वेढलेला आहे. मुख्य प्रवेशद्वार उत्तरेकडे तोंड करून दगडी कोरीव कामांनी सजवलेले आहे. प्रवेशद्वाराजवळ द्वारपालांसाठी कक्ष आहेत. किल्ल्याच्या उजव्या बाजूला पाण्याच्या ६ टाक्या आहेत.

पुढे गेल्यावर आपल्या समोर नगारखाना येतो, जिथे आपल्याला त्यावर चढण्यासाठी सजावटीच्या पायऱ्या दिसतात. येथून आपण सावित्री नदी आणि आजूबाजूच्या प्रदेशाचे दर्शन घेऊ शकतो. तटबंदीवर चालण्यासाठी पूर्व आणि पश्चिम बाजूने पायऱ्या आहेत. पश्चिमेकडील दरवाजातून आपण तटबंदीच्या बाहेरील बुरुजावर जाऊ शकतो. येथे आम्हाला एक खोल विहीर आणि गस्त घालणाऱ्या सैनिकांसाठी एक खोली दिसते.

या बुरुजाजवळ एक गुप्त प्रवेशद्वार आहे. हा बुरुज बाणकोट ते वेळासच्या वाटेवर आहे आणि बाणकोट किल्ला मजबूत करण्यासाठी सिद्दींनी बांधला होता. वेळास येथे मोरोबा दादा फडणीस आणि नाना फडणीस यांनी अनुक्रमे श्री रामेश्वर आणि कालभैरव देवांना समर्पित केलेली दोन मंदिरे आहेत.

बाणकोट किल्ल्यावर कसे पोहोचायचे

विमानाने मुंबई सर्वात जवळचे विमानतळ आहे.

रेल्वेने यायचे असेल तर करंजाडी – ५९ किमी. वीर – ६७ किमी. आणि माणगाव – 87 किमी हि किल्ल्यापासूनची जवळची रेल्वे स्थानके आहेत.

रस्त्याने जायचे असेल तर बाणकोट गावात जाण्यासाठी मुंबई गोवा महामार्गावरून जावे लागते. महाडच्या आधी टोल नाका आहे, आणि मार्ग आंबेत-मंडणगड-बाणकोट मार्गे आहे. गावातून पायी चालत किल्ल्यावर पोहोचायला एक तास लागतो.

सर्वात जवळचे शहर हरिहरेश्वर आहे जे मुंबईपासून २०१ किमी आणि पुण्यापासून रस्त्याने १९४ किमी अंतरावर आहे. बाणकोट हे किल्ल्याचे पायथ्याचे गाव दापोलीपासून ४७ किमी आणि श्रीवर्धनपासून २१ किमी अंतरावर आहे.

हरिहरेश्वरहून सावित्री नदी ओलांडण्यासाठी बागमंडळा ते बाणकोट पायथ्याशी फेरी सेवेने जाऊ शकता. दापोली आणि श्रीवर्धन येथे चांगली हॉटेल्स आहेत. आता कोस्टल रोडलगतच्या छोट्या हॉटेलांमध्येही चहा-नाश्ता मिळतो. बाणकोट गावाच्या पश्चिमेकडील टेकडीवरून ट्रेकिंगचा मार्ग सुरू होतो. आता गडापर्यंत अतिशय सुरक्षित आणि रुंद रस्ता आहे. किल्ल्याच्या प्रवेशद्वारापर्यंत जाण्यासाठी अर्धा तास लागतो.

निष्कर्ष

तर हा होता बाणकोट किल्ला मराठी माहिती निबंध. मला आशा आहे की आपणास बाणकोट किल्ला हा निबंध माहिती लेख (Bankot fort information in Marathi) आवडला असेल. जर आपल्याला हा लेख आवडला असेल तर हा लेख आपल्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका.

Leave a Comment