आजच्या या लेखात, मी तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहे वाघ संरक्षण मराठी निबंध, essay on save tiger in Marathi. वाघ संरक्षण मराठी निबंध हा मराठी माहिती निबंध लेख मुलांसाठी आणि सर्व वर्गांसाठी अगदी पहिली पासून ते महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी उपयोगी आहे.
तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा महाविद्यालयीन प्रकल्पासाठी वाघ संरक्षण मराठी निबंध, essay on save tiger in Marathi वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर इतर सुद्धा अनेक विषयांवर मराठीमध्ये निबंध उपलब्ध आहे, ते सुद्धा आपण आपण वाचू शकता.
वाघ संरक्षण मराठी निबंध, Essay On Save Tiger in Marathi
वाघ हा सर्वात चपळ आणि क्रूर जंगली असा भारताचा राष्ट्रीय प्राणी आहे. वाघ हे भारतातील वन्यजीव संपत्तीचे प्रतीक आहे. चपळता आणि प्रचंड सामर्थ्य यामुळे हा राष्ट्रीय प्राणी मानला जातो. तसेच, भारत ही जगातील सर्वाधिक वाघांची भूमी आहे आणि जगातील वाघांची संख्या ५०% आहे. तरीही हा प्राणी देशातील सर्वाधिक शिकार होणारा प्राणी आहे आणि तो नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहे. १९७० मध्ये एक कायदा करण्यात आला आणि वाघांची शिकार बेकायदेशीर ठरवण्यात आली. जंगलात राहणार्‍या वाघांच्या लोकसंख्येच्या संरक्षणासाठी अनेक कार्यक्रम आणि उपक्रम राबविण्यात आले.
परिचय
भारतात, राजे आणि राजपुत्रांच्या काळापासून वाघांची शिकार करणे हा मनोरंजक खेळाचा एक लोकप्रिय स्त्रोत होता, जो ब्रिटिश राजवटीत चालू होता. राजघराण्यांनी आणि उच्चभ्रूंनी अनेक कारणांमुळे वाघांची शिकार केली; ते सुंदर त्वचेसाठी मारले गेले, ज्याचा वापर कपडे, रग इ. त्याच्या अनेक औषधी गुणधर्मांसाठी आणि इतर स्वार्थांसाठी सुद्धा केला गेला. भारताच्या सीमेबाहेरील बाजारपेठेत वाघांचे भाग आणि उत्पादनांना मोठी मागणी होती आणि आहे, ज्यामुळे वाघांच्या अस्तित्वाला आणखी धोका निर्माण झाला आहे.
खाणकाम, औष्णिक आणि जलविद्युत धरणे यासारख्या मोठ्या विकास प्रकल्पांचा वाघांच्या अधिवासावरही परिणाम होत आहे, कारण अशा प्रकल्पांच्या सोयीसाठी अनेक जंगले नष्ट केली गेली आहेत.
वाघ का वाचवले पाहिजेत
एक मोठा शिकारी म्हणून, वाघ पर्यावरणातील समतोल राखण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. वाघ हे शिकारी असल्याने ते अन्नचक्राच्या शिखरावर आहेत. ते इतर भक्षकांसह तृणभक्षी प्राण्यांवर नियंत्रण ठेवतात, त्यामुळे जंगलातील प्राण्यांचे योग्य संतुलन राखण्यास मदत होते. हे चक्र जंगलतोड रोखू शकते. एक वाघ अशा प्रकारे अनेक एकर जंगलाचे संरक्षण करू शकतो. अशा प्रकारे वाघ आणि इतर प्राण्यांना त्यांचा नैसर्गिक अधिवास मिळत राहील.
वाघांची संख्या कशी वाचवता येऊ शकते
वाघांची लोकसंख्या टिकवून ठेवण्यासाठी जंगलांचे रक्षण करणे हा सर्वात महत्वाचा मार्ग आहे. लोकांच्या मनात जागरूकता निर्माण करने खूप गरजेचे आहे. जंगलाच्या सभोवतालच्या भागात नवीन झाडे लावणे देखील एक चांगली कल्पना आहे.
आधीच कमी होत चाललेल्या वाघांच्या संख्येवर गंभीर परिणाम करणाऱ्या प्रकल्पांच्या विरोधात आवाज उठवा. पुरेसा मजबूत आवाज निर्माण झाल्यास मोठ्या कंपन्यांना जंगलावर अतिक्रमण करता येणार नाही. वाघांच्या संख्येबाबतचा मुद्दा आणि चिंता सरकारकडे मांडणेही उपयुक्त ठरू शकते.
प्रोजेक्ट टायगर
व्याघ्र संवर्धन हा भारत आणि इतर देशांसाठी अनेक कारणांमुळे सर्वात महत्त्वाचा प्रकल्प बनला आहे.
पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांनी 1973 मध्ये उत्तराखंडच्या जिम कॉर्बेट पार्कमध्ये वाघांना धोक्यात येण्यापासून वाचवण्यासाठी प्रोजेक्ट टायगर नावाचा एक संवर्धन कार्यक्रम सुरू केला.
या प्रकल्पाचे उद्दिष्ट वाघ आणि त्यांची शिकार यांच्या अस्तित्वासाठी आणि वाढीसाठी एक सुरक्षित आणि आदर्श पर्यावरणीय परिस्थिती निर्माण करणे हा होता.
या प्रकल्पाची सुरुवात नऊ व्याघ्र प्रकल्पांपासून झाली आणि आज देशभरात ५० व्याघ्र प्रकल्प आहेत. नागार्जुन सागर हे भारतातील सर्वात मोठे व्याघ्र प्रकल्प आहे.
गेल्या काही वर्षांमध्ये, हा प्रकल्प देशातील वाघांची संख्या कमी होण्यास कारणीभूत घटक ओळखण्यात आणि दूर करण्यात यशस्वी ठरला आहे आणि मोठ्या प्रमाणात वाघांचे यशस्वीरित्या जतन करण्यात यश आले आहे. वाघांच्या संवर्धनाव्यतिरिक्त, वाघांच्या सुरक्षित वातावरणात प्रजननासाठी मदत करणे आणि त्यांना इतर जंगलात नेणे हे सुद्धा प्रोजेक्ट टायगरचे एक उद्दिष्ट आहे जेणेकरून त्यांची लोकसंख्या वाढवता येईल.
व्याघ्र प्रकल्पाच्या समस्या
व्याघ्र प्रकल्प त्याच्या प्रयत्नात खूप यशस्वी झाला आणि वाघांची संख्या १९७३ मध्ये १२०० वाघांवरून १९९० मध्ये ३५०० वाघांपर्यंत वाढली. तथापि, अवैध शिकारीमुळे ही संख्या कमालीची घटली. वेगाने होणारे बदल आणि विकास यानुसार प्रकल्पाला गती मिळू शकली नाही.
२००६ मध्ये, राष्ट्रीय व्याघ्र संवर्धन प्राधिकरणाने धोक्यात असलेल्या वाघांच्या संरक्षणासाठी प्रकल्प वाघाच्या अंमलबजावणीची जबाबदारी पुन्हा सुरू केली. इतर अनेक स्वयंसेवी संस्थांनी वाघांच्या अधिवासाचे संरक्षण, वाघ-मानव संघर्ष कमी करणे, वन्यजीव गुन्हेगारी हाताळणे, वाघांच्या संख्येवर लक्ष ठेवणे, जागरूकता वाढवणे आणि व्याघ्र प्रकल्पाजवळ राहणाऱ्या लोकांचे जीवनमान सुधारण्यासाठी अनेक संवर्धन उपक्रम राबवून या सरकारी प्रकल्पाला पाठिंबा दिला आहे.
देशात वाघांच्या चिंताजनक अवस्थेबाबत जनजागृती करण्यासाठी अनेक सामाजिक मोहिमा राबवण्यात आल्या. या राष्ट्रीय कार्यासाठी जनतेला आकर्षित करण्यासाठी सुप्रसिद्ध व्यक्ती या मोहिमांचा चेहरा सुद्धा बनले आहेत.
वाघ ही एक प्रतिष्ठित प्रजाती आहे आणि तरीही ती हळूहळू नामशेष होत आहे. अशी शक्यता असू शकते की आपल्या भावी पिढीला वाघ प्रत्यक्ष जीवनात कधीच दिसणार नाहीत तर ते फक्त चित्रांमध्ये दिसतील. त्यामुळे भारतातील नागरिकांनी याबाबत जागरुक होणे आणि ही प्रजाती वाचवण्यासाठी सर्व प्रतिबंधात्मक उपाययोजना करणे महत्त्वाचे आहे.
निष्कर्ष
वाघ हा एक मांसाहारी प्राणी आहे जो सस्तन प्राण्यांच्या श्रेणीत येतो. वाघ हा संपूर्ण आशियाभोवती विशेषतः भूतान, चीन, भारत आणि सायबेरिया सारख्या देशांमध्ये आढळते. बंगाल वाघ सामान्यत: इतर दक्षिण-पूर्व आशियाई देशांसह बांगलादेश आणि पश्चिम बंगालमध्ये असलेल्या सुंदरबनमध्ये आढळतात. आपण सर्वांनी वाघ तसेच इतर अनेक प्राण्यांचे रक्षण केले पाहिजे.
तर हा होता वाघ संरक्षण मराठी निबंध. मला आशा आहे की आपणास वाघ संरक्षण मराठी निबंध, essay on save tiger in Marathi हा लेख आवडला असेल. जर आपल्याला हा लेख आवडला असेल तर हा लेख आपल्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका.
