खांदेरी किल्ला माहिती मराठी, Khanderi Fort Information in Marathi

आजच्या या लेखात, मी तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहे खांदेरी किल्ला मराठी माहिती निबंध (Khanderi fort information in Marathi). तुंग किल्ला हा माहिती निबंध लेख मुलांसाठी आणि सर्व वर्गांसाठी अगदी पहिली पासून ते महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी उपयोगी आहे.

तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा महाविद्यालयीन प्रकल्पासाठी खांदेरी किल्ला मराठी माहिती निबंध (Khanderi fort information in Marathi) वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर इतर सुद्धा अनेक विषयांवर मराठीमध्ये निबंध उपलब्ध आहे, ते सुद्धा आपण आपण वाचू शकता.

खांदेरी किल्ला माहिती मराठी, Khanderi Fort Information in Marathi

खांदेरी आणि उंदेरी हे अलिबागच्या अगदी जवळ असलेल्या थळ पासून जवळ असलेल्या दोन बेटांवर बांधलेले किल्ले आहेत.

परिचय

१७ व्या शतकात ब्रिटिश आणि सिद्दींच्या विरोधात उभे राहिलेले किल्ले आजही अरबी समुद्रात अभिमानाने उभे आहेत आणि त्यांच्या भिंती अजूनही शाबूत आहेत. महाराष्ट्रात सर्व किल्ल्यांवर क्वचितच आढळणाऱ्या लोखंडी चाकांच्या तोफा आजही खांदेरीवर पाहायला मिळतात.

खांदेरी किल्ल्याचा इतिहास

मुंबई आणि उत्तरेकडील बंदरांवर इंग्रजांच्या व्यापार मार्गावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी शिवाजी महाराजांनी खांदेरी बेटाची निवड केली. १६७२ मध्ये त्यांनी किल्ला बांधण्याचा प्रयत्न केला, परंतु इंग्रजांना संशय आला आणि त्यांनी किल्ल्याला वेढा घालण्याचा प्रयत्न केला. १६७९ मध्ये मराठे माघारी परतले. मायनक भंडारी यांच्या नेतृत्वाखाली १५० पुरुष तटबंदी पूर्ण करण्यासाठी खांदेरीवर तैनात होते. इंग्रजांनी मराठ्यांना सावध केले, ज्यांनी त्यांचे लक्ष दिले नाही. मराठ्यांनी विनाअडथळा आपले कार्य चालू ठेवले. त्यानंतर मराठ्यांना होणारा पुरवठा रोखण्यासाठी आणि त्यांचे काम थांबवण्यासाठी इंग्रजांनी त्यांच्या युद्धनौका तैनात केल्या.

Khanderi Fort Information in Marathi

तोपर्यंत मराठ्यांनी त्यांच्या नौदल रणनीतीत बरीच सुधारणा केली होती आणि कमी समुद्राच्या भरतीत प्रवास करू शकतील अशा उथळ जहाजे तैनात केली होती. दौलत खान, शिवाजीचा आणखी एक शूर नौदल अधिकारी, याने थळच्या खुबलाधा किल्ल्यावरून इंग्रजांचे रक्षण केले आणि कमी भरतीच्या वेळी लहान बोटीतून साहित्य पाठवले, जेव्हा मोठी ब्रिटिश जहाजे जाऊ शकत नव्हती. शेवटी, खांदेरी किल्ला बांधून पूर्ण झाला पूर्ण झाली आणि इंग्रजांनी १६८० मध्ये मराठ्यांशी तह केला.

८ मार्च १७०१ रोजी सिद्दी याकूत खानने खांदेरीवर हल्ला केला, परंतु त्यांना माघार घ्यावी लागली. १७१८ मध्ये इंग्रजांनी युद्धनौकांच्या मोठ्या ताफ्यासह या किल्ल्यावर हल्ला केला. माणकोजी सूर्यवंशी यांनी जवळपास महिनाभर ५०० सैनिकांसह किल्ल्याचे रक्षण केल्यामुळे इंग्रजांना माघार घ्यावी लागली. १८१४ मध्ये पेशव्यांनी आंग्रेसकडून किल्ला ताब्यात घेतला, १८१७ मध्ये तो परत मिळाला. १८१८ मध्ये तो इंग्रजांच्या ताब्यात गेला.

किल्ल्याचा बहुतांश भाग अजूनही शाबूत आहे, सर्वात प्रमुख रचना म्हणजे ब्रिटिशांनी जून १८६७ मध्ये बांधलेले दीपगृह आणि दोन मजली इमारत ज्यावर दीपगृह आहे. दीपगृह २२ फूट उंच आहे आणि ते १३ किमी अंतरावरून पाहिले जाऊ शकते.

१९९८ मध्ये, मराठा ऍडमिरल कान्होजी आंग्रे यांच्या सन्मानार्थ खांदेरी बेटाचे कान्होजी आंग्रे बेट असे नामकरण करण्यात आले .

खांदेरी किल्ल्यावर काय पाहू शकतो

किल्ल्याच्या दिशेने जाताना गडावरील भिंती आणि लाइट हाऊस स्पष्टपणे दिसतात. पर्यटकांच्या प्रवेशद्वाराजवळ एक तोफ पुरलेली आहे. गडावर जाताच तटबंदीच्या पायवाटेने आपण फिरू शकतो. जेटीच्या उजव्या बाजूला एक लाकडी मंदिर आहे, जिथे वेताळ म्हणून मोठ्या दगडाची पूजा केली जाते. लोककथा सांगते की दगड दरवर्षी आकारात वाढतो. दरवर्षी होळीच्या वेळी यात्रेकरू येथे पूजेसाठी जमतात.

किल्ल्यावर सुमारे १६ बुरुज आहेत आणि आपण किल्ल्याच्या भिंतीवर चालत असताना पाहू शकतो. तेथे दोन बुरुज आहेत जिथे आपल्याला तोफ सापडतात. किल्ल्याच्या आत उतरण्यासाठी त्यांना ठराविक अंतराने पायऱ्या दिल्या आहेत. इंग्रजांच्या राजवटीपासून हा किल्ला मुंबई पोर्ट ट्रस्टच्या ताब्यात असल्याने येथे दीपगृह बांधण्यात आले असून एक हेलिपॅडही बसविण्यात आले आहे. हेलिपॅडच्या खाली भिंतीमध्ये एक छोटा दरवाजा आहे जो आपल्याला बाहेर समुद्रकिनाऱ्यावर घेऊन जातो, जिथून आपण किल्ल्याच्या तटबंदीचे चांगले दर्शन करू शकतो.

किल्ल्यावर १८६७ मध्ये दीपगृह बांधले गेले आणि तेव्हापासून ते कार्यरत आहे. हे सुमारे २५ मीटर उंच आहे आणि किल्ला आणि आजूबाजूचा परिसर पूर्णपणे पाहण्यासाठी उत्तम जागा आहे.

खांदेरी किल्ल्यावर राहण्याची सोय

किल्ल्यावर कोणतीही राहण्याची सोय नाही. अलिबाग आणि थळ येथे रिसॉर्ट्स आणि रेस्टॉरंट आहेत.

खांदेरी किल्ल्यावर कसे पोहचाल

हवाई मार्गाने सर्वात जवळचे रेल्वे स्टेशन मुंबई आहे.

रेल्वेने सर्वात जवळचे स्टेशन पेन आहे.

रस्त्याने येणार असाल तर थळ शहर अलिबागच्या उत्तरेस सुमारे 8 किमी अंतरावर आहे, आणि अलिबाग रेवस रस्त्यावर अलिबागपासून ४ किमी अंतरावर थळला वळवणे आहे. अलिबाग ते थळ दरम्यान एसटी बसेस नियमितपणे धावतात.

थळ समुद्रकिनाऱ्यावरून तुम्ही छोट्या बोटी भाड्याने घेऊ शकता.

खांदेरी किल्ल्याच्या जवळपास पाहण्यासारखी ठिकाणे

  • अलिबाग समुद्रकिनारा
  • वरसोली समुद्रकिनारा
  • श्री सिद्धिविनायक मंदिर
  • किहीम समुद्रकिनारा

निष्कर्ष

तर हा होता खांदेरी किल्ला मराठी माहिती निबंध. मला आशा आहे की आपणास खांदेरी किल्ला हा निबंध माहिती लेख (Khanderi fort information in Marathi) आवडला असेल. जर आपल्याला हा लेख आवडला असेल तर हा लेख आपल्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका.

Leave a Comment