आजच्या या लेखात, मी तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहे पाणी अडवा पाणी जिरवा माहिती मराठी निबंध (pani adva pani jirva mahiti Marathi nibandh). पाणी अडवा पाणी जिरवा माहिती मराठी निबंध हा लेख मुलांसाठी आणि सर्व वर्गांसाठी अगदी पहिली पासून ते महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी उपयोगी आहे.
तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा महाविद्यालयीन प्रकल्पासाठी पाणी अडवा पाणी जिरवा माहिती मराठी निबंध (pani adva pani jirva mahiti Marathi nibandh) वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर इतर सुद्धा अनेक विषयांवर मराठीमध्ये निबंध उपलब्ध आहे, ते सुद्धा आपण आपण वाचू शकता.
पाणी अडवा पाणी जिरवा माहिती मराठी निबंध, Pani Adva Pani Jirva Mahiti Marathi Nibandh
सर्व प्रकारचे म्हणजेच मनुष्य, प्राणी, पशु आणि पक्षी यांना सर्वात जास्त गरजेची कोणती वस्तू असेल तर ती आहे पाणी. पाण्याशिवाय जीवन अशक्य आहे. आपल्या पृथ्वीवर पाण्याचे मुबलक प्रमाणात साठे आहेत. म्हणून पाण्याचा खूप जपून वापर केला पाहिजे.
परिचय
पृथ्वीवरील पावसाचा प्रत्येक थेंब हा लोकांसाठी देवाने दिलेल्या आशीर्वादासारखा आहे. पावसाचे ताजे पाणी जमिनीवर मोत्यासारखे पडते, त्यामुळे प्रत्येकाने पावसाच्या पाण्याचे महत्त्व समजून घेतले पाहिजे, विशेषतः विकसनशील भागात आणि नैसर्गिक जलस्रोतांची कमतरता असलेल्या ग्रामीण भागात तर याची जास्तच गरज आहे. छतावर आणि रस्त्यांवरून वाहून जाणारे पावसाचे पाणी वाया न घालवता ते जमा करण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे.
आजच्या काळात पाण्याचा वापर घर, शेती आणि व्यवसायात मोठ्या प्रमाणात होऊ लागला आहे. आता तर बहुतांश ग्रामीण भागात जास्त प्रमाणात बोअरवेल बसवल्यानंतरही जमिनीतील पाण्याची पातळी कमी होऊ लागली आहे आणि काही ठिकाणी अनेक बोअरवेल बंदही झाल्या आहेत.
अशा परिस्थितीत, घरगुती आणि व्यावसायिक वापरासाठी पावसाचे पाणी साठवण्याचा हा सर्वात सोपा आणि सर्वोत्तम मार्ग मानला जातो. दरवर्षी प्रत्येक भागात कमी अधिक प्रमाणात पाऊस पडतो, अशा परिस्थितीत काही गोष्टींची काळजी घेऊन आणि प्रक्रिया करून आपण पावसाचे पाणी साठवू शकतो .
पाणी अडवा पाणी जिरवा म्हणजे काय
पाणी अडवा पाणी जिरवा ही एक प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये आपण पावसाचे पाणी आवश्यक गोष्टींसाठी वापरू शकतो. ठराविक ठिकाणी पावसाचे पाणी साठवून आपण पाणी परत वापरू शकतो.
असे अनेक मार्ग आहेत, ज्याच्या मदतीने आपण पावसाचे पाणी साठवू शकतो. या पद्धतींमध्ये, पाणी जमिनीत पोहोचण्यापूर्वी साठवणे आवश्यक आहे.
या प्रक्रियेमध्ये केवळ पावसाचे पाणी साठवणे थांबवणेच नाही तर ते स्वच्छ करणे देखील समाविष्ट आहे . पाणी आडवा पाणी जिरवा हे आधुनिक तंत्रज्ञान नाही, अनेक वर्षांपासून त्याचा वापर केला जात आहे, परंतु हळूहळू पावसाच्या पाण्याची साठवण सहज आणि उत्तम पद्धतीने करता यावी यासाठी नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर वाढत आहे.
पावसाचे पाणी साठवणे हा अनेक वर्षांपासून पाण्याची कमतरता असलेल्या भागात पाणी पुरविण्याचा सर्वात टिकाऊ आणि प्रभावी मार्ग आहे. अनेक फायद्यांसह पावसाचे पाणी गोळा करण्याचा हा एक अतिशय स्वस्त मार्ग आहे. घरगुती कामे, शेत सिंचन, पशुधन, शेती आणि पशुसंवर्धन इत्यादी अनेक कारणांसाठी हे उपयुक्त आहे.
पाणी अडवा पाणी जिरवा काळाची गरज
पाणी अडवा पाणी जिरवा हे सर्वच भागातील लोकांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. भविष्यात पाणीटंचाईची भीती दूर करणे हे फार चांगले आहे.
- पृष्ठभागावरील पाणी विविध कारणांसाठी पाण्याची मागणी पूर्ण करू शकत नाही.
- प्रत्येकजण आपल्या सर्व गरजांसाठी भूजलावर अवलंबून आहे.
- जंगलतोड, झपाट्याने होणारे शहरीकरण, पावसाचे पाणी खालच्या जमिनीतून मुरणे यामुळे भूजल पातळी सातत्याने कमी होत आहे.
- पावसाच्या पाण्याचा साठा नैसर्गिक जलस्रोतातील पाण्याची पातळी राखतो.
- यामुळे रस्त्यांवर पूर आणि मातीची धूप होण्याचा धोका कमी होतो तसेच पाण्याची गुणवत्ता सुधारते.
पाणी कसे अडवले आणि साठवले जाऊ शकते
पावसाचे पाणी साठवण्याचे अनेक मार्ग आहेत. यापैकी काही पद्धती पावसाचे पाणी साठवण्यासाठी अतिशय प्रभावी ठरल्या आहेत. साठवलेल्या पावसाचे पाणी आपण व्यावसायिक तसेच घरगुती वापरासाठी वापरू शकतो.
अशा प्रकारे, आपण काही मार्गांनी साठवलेले पाणी घरगुती वापरासाठी वापरू शकतो आणि काही मार्गांनी आपण बचत केलेले पाणी व्यावसायिक क्षेत्रात वापरू शकतो.
पावसाचे पाणी अडवणे आणि साठवणे
जमिनीवर पडणारे पाणी जमिनीवर पडले कि ते जमिनीत मुरून जाते. अशावेळी हे पाणी जमिनीवर पडू न देता आणि गलिच्छ अस्वच्छ नाल्यांमध्ये जाण्यापूर्वी साठवून ठेवता येऊ शकते. हे पाणी साठवण्याची सोपी प्रक्रिया आहे. मोठ्या ड्रेनेज पाईप्सद्वारे, पावसाचे पाणी विहिरी, नद्या आणि तलावांमध्ये साठवले जाते, ज्यामुळे नंतर पाण्याची कमतरता दूर होते.
इमारतींच्या छतावर पाणी साठवणे
दुसरा प्रकार म्हणजे इमारतीच्या छतावर पडणारे पावसाचे पाणी तुम्ही साठवू शकता. अशा परिस्थितीत उंचावर उघड्या टाक्या वापरल्या जातात ज्यामध्ये पावसाचे पाणी साठवले जाते आणि नळांद्वारे घरांपर्यंत पोहोचवले जाते. हे पाणी स्वच्छ आहे जे थोडे ब्लिचिंग पावडर घातल्यानंतर पूर्णपणे वापरता येते.
शेततळे बांधणे
पावसाळ्यामध्ये आपल्या शेत जमिनीवर पडणार आणि आपल्या जमिनीतून वाहत जाणारे सर्व पाणी आपण शेततळ्यात साठवू शकतो. आपण अशा साठवलेल्या पाण्याचा वापर जलसिंचनासाठी, जनावरांसाठी, पिण्यासाठी तसेच घरगुती वापरासाठी सुद्धा करू शकतो.
धरण बांधणे
उन्हाळ्याच्या महिन्यांत किंवा पाण्याची कमतरता असताना नाल्यांद्वारे शेती, वीजनिर्मिती आणि घरगुती वापरासाठी मोठ्या धरणांमधून पावसाचे पाणी मोठ्या प्रमाणावर साठवले जाते . जलसंधारणाच्या दृष्टीने धरणे अत्यंत उपयुक्त ठरली आहेत, त्यामुळे भारतात अनेक धरणे बांधली गेली आहेत तसेच नवीन धरणे बांधली जात आहेत.
पाणी जमिनीत जिरवणे
पावसाचे पडणारे पाणी वाहून न देता जमिनीत जिरवणे हा देखील एक चांगला मार्ग आहे ज्याद्वारे आपण जमिनीच्या आत पाणी साठवून ठेवू शकतो. या प्रक्रियेत पावसाचे पाणी जमिनीत केलेल्या खड्ड्यात साठवले जाते, ज्यामुळे भूगर्भातील पाण्याचे प्रमाण वाढते.
साधारणपणे, जमिनीच्या वरच्या भागावर वाहणारे पाणी सूर्याच्या उष्णतेमुळे वाफ बनते आणि आपण ते वापरू शकत नाही, परंतु अशा प्रकारे आपण जमिनीच्या आत जास्तीत जास्त पाणी वाचवू शकतो. ही पद्धत खूप उपयुक्त ठरली आहे कारण जमिनीतील पाणी वाया जात नाही आणि असे पाणी आपण बोअरवेल द्वारे परत वापरू शकतो.
तलावात पाणी साठवणे
तलावात पाणी साठवणे हि एक सोपी प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये पावसाचे पाणी तलाव आणि लहान जलकुंभांमध्ये साठवले जाते. तलावात ठेवलेले हे पाणी दूषित असल्याने या पद्धतीने गोळा केलेले पाणी बहुतांशी शेतीसाठी वापरले जाते.
पाणी अडवा पाणी जिरवा चे फायदे
आपण घरगुती कामासाठी जास्तीत जास्त पाण्याची बचत करू शकतो आणि हे पाणी कपडे धुण्यासाठी, स्वयंपाक करण्यासाठी आणि घराची साफसफाई करण्यासाठी, आंघोळीसाठी वापरले जाऊ शकते.
कारखान्यातील स्वच्छ पाणी वापरून पाण्याची नासाडी होते. अशा परिस्थितीत पावसाचे पाणी साठवून त्याचा वापर करणे हा पाण्याची बचत करण्याचा उत्तम मार्ग आहे.
अशी काही शहरे आणि गावे आहेत जिथे पाण्याची खूप टंचाई असते आणि उन्हाळ्याच्या महिन्यांत खूप पाणी टंचाई असते, अशा परिस्थितीत लोक त्या भागात पाणी विकतात. पावसाळ्यात अशा ठिकाणी पाणी साठविल्यास उन्हाळ्यातील पाण्याची अडचण काही टक्क्यांनी कमी होऊ शकते.
पाणी अडवल्याने अधिकाधिक पाणी साठवले जाऊ शकते, ज्यामुळे शेतकरी उन्हाळ्यात शेतीतून मोफत पैसे कमवू शकतात आणि पाण्यावर होणारा खर्चही वाचवू शकतात. पावसाळ्यात जास्तीत जास्त पावसाच्या पाण्याचा शेतीसाठी वापर केला आणि पावसाळ्यात वाचलेले पाणी उन्हाळ्यात वापरले तरच हे शक्य होऊ शकते.
पाणी अडवल्याने धरणे, विहिरी आणि तलावांमध्ये जास्त पाणी जमा होईल. वेगवेगळ्या ठिकाणी पाणी साठविल्यामुळे जमिनीवर वाहून जाणाऱ्या पाण्याचे प्रमाण कमी होते, त्यामुळे पुरासारख्या नैसर्गिक आपत्तींना आळा घालण्यास मदत होते.
वाढत्या लोकसंख्येमुळे आज जगातील प्रत्येक क्षेत्रात मोठमोठ्या इमारती बांधल्या जात आहेत. या इमारतींच्या बांधकामासाठी जास्तीत जास्त पाणी वापरले जात आहे. पाणी साठवल्यास हे पाणी या इमारतींच्या बांधकामात वापरल्यास अनेक टक्के शुद्ध पाण्याची बचत होऊ शकते.
अधिकाधिक नैसर्गिक पाण्याचा वापर करून आपण अधिकाधिक स्वच्छ पिण्यायोग्य पाण्याची बचत करू शकतो. पावसाचे पाणी शौचालयासाठी, आंघोळीसाठी आणि भांडी धुण्यासाठी वापरले जाऊ शकते.
जमिनीतून पावसाच्या पाण्याचे पुनर्भरण केल्याने किनारी भागातील गोड्या पाण्याच्या स्त्रोतांमध्ये समुद्राचे पाणी जाण्यास प्रतिबंध होतो.
लोकांनी छतावरून पावसाचे पाणी जमा केल्यास शहरी पूर नियंत्रणात मदत होते. तसेच नगरपालिकेकडून लोकांची पाण्याची मागणी कमी होईल, ज्यामुळे संपूर्ण शहरात पाणी वितरणात कमी ऊर्जा खर्च होईल.
साठवलेले पाणी वापरताना घ्यायची काळजी
साठवले पाणी वापरण्यापूर्वी चांगले फिल्टर केले पाहिजे जेणेकरून त्यात असलेली अशुद्धता पाण्यापासून वेगळी केली जावी.
पावसाचे पाणी अशा भांड्यांमध्ये किंवा कंटेनरमध्ये साठवून ठेवावे जे स्वच्छ आहेत.
जमा केलेले पिण्याचे पाणी उकळणे अत्यंत आवश्यक आहे जेणेकरून त्यातील विषारी घटक आणि जीवाणू नष्ट होतात.
निष्कर्ष
वाढत्या नागरीकरण आणि औद्योगिकीकरणामुळे विशेषतः शहरी भागात पाणीपुरवठ्याची मागणी वाढत आहे. याचे कारण म्हणजे भूगर्भातील पाण्याचा अतिवापर, त्यामुळे ते खाली जात आहे. तातडीने काही प्रभावी पावले उचलली नाहीत, तर भविष्यात पाणीटंचाईचा धोका मोठ्या प्रमाणावर वाढून तो जीवघेणाही ठरू शकतो.
पाणी अडवणे आणि पाणी जिरवणे म्हणजे नैसर्गिक संसाधने आणि कृत्रिमरित्या तयार केलेल्या स्त्रोतांद्वारे पावसाच्या पाण्याचे संकलन आणि साठवण म्हणजे भविष्यात पाणी टंचाईची पूर्तता करणे आणि पाणी वाहून जाण्यापासून वाचवणे. पाणी आपली सर्वांची गरज आहे आणि त्याचा जपून वापर करणे आणि बचत करणे हि काळाची गरज आहे.
तर हा होता पाणी अडवा पाणी जिरवा माहिती मराठी निबंध. मला आशा आहे की आपणास पाणी अडवा पाणी जिरवा माहिती मराठी निबंध हा लेख (pani adva pani jirva mahiti Marathi nibandh) आवडला असेल. जर आपल्याला हा लेख आवडला असेल तर हा लेख आपल्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका.