आजच्या या लेखात, मी तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहे रत्नदुर्ग किल्ला मराठी माहिती निबंध (Ratnadurg fort information in Marathi). रत्नदुर्ग किल्ला हा माहिती निबंध लेख मुलांसाठी आणि सर्व वर्गांसाठी अगदी पहिली पासून ते महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी उपयोगी आहे.
तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा महाविद्यालयीन प्रकल्पासाठी रत्नदुर्ग किल्ला मराठी माहिती निबंध (Ratnadurg fort information in Marathi) वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर इतर सुद्धा अनेक विषयांवर मराठीमध्ये निबंध उपलब्ध आहे, ते सुद्धा आपण आपण वाचू शकता.
रत्नदुर्ग किल्ला माहिती मराठी, Ratnadurg Fort Information in Marathi
रत्नदुर्ग किल्ला किंवा रत्नागिरी किल्ला हा महाराष्ट्रातील रत्नागिरी जिल्ह्यात आहे. हा किल्ला रत्नागिरी जिल्ह्यातील एक महत्वाचा किल्ला आहे. किल्ल्याच्या आतील भगवती मंदिरामुळे हा किल्ला पर्यटकांचे मुख्य आकर्षण आहे.
परिचय
तीन बाजूंनी अरेबियन समुद्राने वेढलेला असा हा किल्ला आहे. किल्ल्याचा आकार घोड्याच्या बुटाचा असून त्याची लांबी अंदाजे १३०० मीटर आणि रुंदी १००० मीटर आहे. दक्षिण-पूर्वेकडून पश्चिमेकडे मजबूत तटबंदी आहे. तटबंदीच्या मध्यभागी एक मुख्य प्रवेशद्वार आहे. एका बुरुजावर दीपगृह आहे. या बुरुजाला “सिद्ध बुरुज” असे म्हणतात. किल्ल्याच्या परिसरात अनेक झाडे आहेत.
रत्नदुर्ग किल्ल्याचा इतिहास
बहामनी राजवटीत हा किल्ला बांधला गेला. त्यानंतर तो आदिलशहाने ताब्यात घेतला आणि आदिलशहाकडून छत्रपती शिवाजी महाराज यांनी १६७० साली हा किल्ला आपल्या ताब्यात घेतला.
१६८० मध्ये संभाजी राजे या किल्ल्यावर राहिले होते. त्यानंतरच्या काळात हा किल्ला करवीर छत्रपतींच्या ताब्यात गेला. त्यानंतर हा किल्ला आंग्रे कुटुंबीयांच्या ताब्यात देण्यात आला. आंग्रे आणि पेशवे यांच्यातील युद्धात पेशव्यांनी १७५३ साली इंग्रजांच्या मदतीने हा किल्ला जिंकला. पण दुर्दैवाने १८१८ साली हा किल्ला इंग्रजांच्या ताब्यात गेला.
रत्नदुर्ग किल्ल्याची रचना
किल्ल्याच्या प्रवेशद्वारावर हनुमानजींचे एक छोटेसे मंदिर आहे. पहिले प्रवेशद्वार ओलांडल्यावर प्राचीन रचनेचा दरवाजा आहे. रत्नागिरी शहरातून येताना हे दोन्ही दरवाजे ओलांडावे लागतात. दरवाजातूनच आपण गडाचा संपूर्ण परिसर पाहू शकतो.
वरच्या गडावर म्हणजे बालेकिल्ला डाव्या हाताला एक गणेश देवता आणि उजव्या बाजूला हनुमानजीची देवता आहे. समोरच भगवती देवीचे सुंदर मंदिर आहे. या देवीमुळे या किल्ल्याला “भगवती दुर्गा” असेही नाव पडले आहे.
भगवती मंदिर परिसरात दरवर्षी भाविक नवरात्रोत्सव साजरा करतात. आजूबाजूला समुद्र असूनही मंदिराच्या डाव्या बाजूला पिण्यायोग्य पाण्याची एक विहीर आहे. गडाच्या वरच्या बाजूस आणि खालच्या पायथ्याशी उत्तर व दक्षिण बाजूस एक बोगदा आहे. गडावर अनेक बुरुज आहेत. त्यांपैकी काहींना गणेश, मरक्या, बास्क्या, वेताळ, खमक्या रेडे, वाघा असे म्हणतात.
गडावर राहण्याची सोय
गडावर राहण्याची कोणतीहि सोय नाही.
रत्नदुर्ग गडावर कसे पोहचाल
हवाई मार्गे मुंबई सर्वात जवळचे विमानतळ आहे.
रेल्वेने रत्नागिरी हे जवळचे रेल्वे स्टेशन आहे.
रस्त्याने रत्नागिरी बसस्थानकापासून रत्नदुर्ग फक्त ४ किमी अंतरावर आहे. एमएसआरटीसीने बसस्थानकापासून गडाच्या पायथ्यापर्यंत शहर बसेसची योग्य व्यवस्था केली आहे. हा फक्त १५ मिनिटांचा प्रवास आहे.
जर तुम्ही मुंबई वरून तुमच्या वाहनाने येत असाल तर मुंबई ते रत्नागिरी येण्यासाठी पनवेल – पेण – महाड – खेड – चिपळूण – संगमेश्वर – रत्नागिरी असे येई शकता. जर तुम्ही पुण्यावरून येत असाल तर सातारा – पाटण – कोयनानगर – चिपळूण – संगमेश्वर – रत्नागिरी असे यावे लागेल.
किल्ल्यावर पाहण्याची ठिकाणे
किल्ल्याच्या एका बाजूला दीपगृह आहे. किल्ल्याच्या आत भगवती मंदिर, तलाव आणि विहीर आहे. गडाच्या खाली एक गुहा आहे. सर्व बुरुजांपैकी सर्वात मजबूत बुरुज म्हणजे रेडे बुरुज.
निष्कर्ष
रत्नदुर्ग किल्ला रत्नागिरी शहरापासून २ ते ३ किमी अंतरावर आहे. सुंदर भगवती मंदिर, समुद्राचे सुंदर दृश्य आणि समुद्राकडे जाण्याचा एक गुप्त मार्ग यामुळे हे पर्यटकांचे मुख्य आकर्षण आहे. रत्नदुर्ग रत्नागिरीपासून जवळ असून किनाऱ्याजवळच्या डोंगरावर बांधला आहे. किल्ला घोड्याच्या नालसारखा दिसतो आणि त्याचे क्षेत्रफळ सुमारे १२० एकर आहे. हा किल्ला तीन बाजूंनी समुद्राने वेढलेला आहे आणि आग्नेय दिशेला जमिनीशी जोडलेला आहे.
तर हा होता रत्नदुर्ग किल्ला मराठी माहिती निबंध. मला आशा आहे की आपणास रत्नदुर्ग किल्ला हा निबंध माहिती लेख (Ratnadurg fort information in Marathi) आवडला असेल. जर आपल्याला हा लेख आवडला असेल तर हा लेख आपल्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका.
