आजच्या या लेखात, मी तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहे सरसगड किल्ला मराठी माहिती निबंध (Sarasgad fort information in Marathi). सरसगड किल्ला हा माहिती निबंध लेख मुलांसाठी आणि सर्व वर्गांसाठी अगदी पहिली पासून ते महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी उपयोगी आहे.
तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा महाविद्यालयीन प्रकल्पासाठी सरसगड किल्ला मराठी माहिती निबंध (Sarasgad fort information in Marathi) वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर इतर सुद्धा अनेक विषयांवर मराठीमध्ये निबंध उपलब्ध आहे, ते सुद्धा आपण आपण वाचू शकता.
सरसगड किल्ला माहिती मराठी, Sarasgad Fort Information in Marathi
सरसगड पाली हे अष्टविनायकांपैकी गणेश मंदिर असलेले एक ठिकाण आहे जिथे सरसगड आहे. पालीच्या गणपतीचे नाव बल्लाळेश्वर आहे आणि मंदिराच्या अगदी मागे असलेल्या सरसगड किल्ल्याची तटबंदी दिसते.
परिचय
सरसगड किल्ल्याचा वापर प्रामुख्याने आसपासच्या प्रदेशांवर लक्ष ठेवण्यासाठी केला जात असे. किल्ल्यावरून पाली आणि आजूबाजूचा सर्व परिसर दिसतो. शिवाजी महाराजांनी हा किल्ला स्वराज्यात आणला आणि त्याच्या पुनर्बांधणीसाठी २००० होन खर्च केले होते. स्वातंत्र्य मिळेपर्यंत हा किल्ला भोर संस्थानच्या ताब्यात होता.
सरसगड किल्ल्याचा इतिहास
सरसगड किल्ला हा डोंगरी किल्ला आहे. त्याचा आकार पुणेरी पगडीसारखा असल्याने त्याला पगडीचा किल्ला असेही म्हणतात.
मलिक अहमदने त्यांच्या कोकण मोहिमांमध्ये ताब्यात घेतलेले ते छत्रपती शिवाजी महाराजांनी मराठा स्वराज्यात आणले होते, त्यात सरसगड हा किल्ला सुद्धा होता. सरसगड किल्ला इंग्रजांच्या सैन्याने कधीच ताब्यात घेतला नाही आणि प्रयत्नही केला नाही आणि हा किल्ला स्वातंत्र्य मिळेपर्यंत भोर संस्थानच्या ताब्यात होता.
सरसगड किल्ल्याची रचना
सरसगड किल्ला आसपासच्या परिसरावर लक्ष ठेवण्यासाठी एक टेहळणी ठिकाण म्हणून बांधण्यात आला होता जो त्याच्या ओळखण्यायोग्य चार शिखरांमुळे सोपे काम होते. वर्षभर पाणी मिळावे म्हणून किल्ल्याच्या खडकात सुमारे दहा टाकी कोरलेली आहेत. पहारा ठेवण्यासाठी दोन बुरुजही बांधले गेले, ज्यात बुरुजांच्या पायथ्याशी खोल्या आहेत आणि पहारेकऱ्यांचे निवासस्थान म्हणून वापरण्यात आले.
मुख्य प्रवेशद्वाराजवळ आपल्याला तिहेरी पडद्याची भिंत दिसते. उजवीकडे जाऊन १५ पायऱ्या चढून गेल्यावर तटबंदी दिसते. डावीकडे पाण्याचे मोठे टाके आहे. पुढे गडावर जाण्यासाठी दुसरी वाट आहे. याच्या जवळच मोती हौद नावाची पाण्याची टाकी आहे. उजवीकडे गेल्यास १५ पायऱ्या चढून किल्ल्याच्या पायथ्याशी जावे लागते.
येथे आपल्याला पाण्याचा मोठा साठा दिसतो. त्याच्या डावीकडे शहापीरची समाधी आहे. त्याच्या जवळ काही लहान तलाव दिसतात. जवळच असलेल्या एका गुहेत आपल्याला ‘शिवलिंग’ दिसते. टाकीच्या उजव्या बाजूला आपल्याला शस्त्रागार, तुरुंग आणि निवासस्थाने दिसतात. येथे १० ते १२ लोकांची राहण्याची सोय आहे. त्याच्या पुढे तटबंदीकडे जाणारी वाट आहे.
गडावर केदारेश्वर मंदिर आणि जवळच एक तलाव दिसतो. आजूबाजूच्या भागावर लक्ष ठेवण्यासाठी दोन बुरुज आहेत. किल्ल्यावरून ‘तीन कावडी’चा डोंगर दिसतो. आपण या किल्ल्यावरून सुधागड, धनगड आणि कोरीगड पाहू शकतो.
गडावर राहण्याची सोया
गडावर सध्या कोणतीही रहाण्याची सोया नाही. खाण्याची सुविधा उपलब्ध नाही. काही लोक येथे येऊन स्वयंपाक सुद्धा करतात. गडावर अनेक टाक्या आहेत. गडाच्या पायथ्याशी शहापीरच्या समाधीजवळील पाण्याचा साठा प्रामुख्याने पिण्यासाठी वापरला जातो.
सरासगडावर कसे पोहचाल
विमानाने मुंबई जवळचे विमानतळ आहे.
रेल्वेने दिवा रेल्वे स्थानकातून सकाळी ६ वाजता दिवा येथून तुम्ही कोकण रेल्वे पकडू शकता. नागोठणेला पोहोचायला तुम्हाला जवळपास अडीच तास लागतील.
रस्त्याने जायचे असेल तर नागोठणे ते पाली जायला तुम्हाला बस, रिक्षा मिळू शकते.
सरसगडाच्या जवळपास पाहण्यासारखी ठिकाणे
- बल्लाळेश्वर पाली
- सुधागड किल्ला
- घनगड किल्ला
- कोरीगड किल्ला
निष्कर्ष
सरसगड किल्ला सुधागड किल्ल्याजवळ आहे. त्यामुळे याला सुधागड किल्ल्याचा जुळा किल्ला सुद्धा म्हणतात. पाली गावाजवळ असलेला सरसगड किल्ला महाराष्ट्रातील रायगड जिल्ह्यात आहे.
तर हा होता सरसगड किल्ला मराठी माहिती निबंध. मला आशा आहे की आपणास सरसगड किल्ला हा निबंध माहिती लेख (Sarasgad fort information in Marathi) आवडला असेल. जर आपल्याला हा लेख आवडला असेल तर हा लेख आपल्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका.
