आजच्या या लेखात, मी तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहे सुधागड किल्ला मराठी माहिती निबंध (Sudhagad fort information in Marathi). सुधागड किल्ला हा माहिती निबंध लेख मुलांसाठी आणि सर्व वर्गांसाठी अगदी पहिली पासून ते महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी उपयोगी आहे.
तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा महाविद्यालयीन प्रकल्पासाठी सुधागड किल्ला मराठी माहिती निबंध (Sudhagad fort information in Marathi) वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर इतर सुद्धा अनेक विषयांवर मराठीमध्ये निबंध उपलब्ध आहे, ते सुद्धा आपण आपण वाचू शकता.
सुधागड किल्ला माहिती मराठी, Sudhagad Fort Information in Marathi
सुधागड हा भारतातील महाराष्ट्र राज्यातील एक डोंगरी किल्ला आहे. सुधागड या किल्ल्याला भोरपगड असेही म्हणतात.
परिचय
सुधागड हा किल्ला पुण्याच्या पश्चिमेस सुमारे ५३ किलोमीटर, लोणावळ्याच्या दक्षिणेस २६ किलोमीटर आणि रायगड जिल्ह्यातील पालीपासून ११ किलोमीटर पूर्वेस आहे. शिखर समुद्रसपाटीपासून हा किल्ला २,०३० फूट उंच आहे.
या किल्ल्याचा उगम हा इ.स.पूर्व दुसऱ्या शतकातील ठाणळे लेणी आणि खडसांबळे लेणी याच काळात झाला असल्याचे सांगितले जाते. तेव्हा त्याला भोरापगड असे संबोधले जात असे.
सुधागड किल्ल्याचा इतिहास
सुधागड हा किल्ला १४३६ मध्ये बहामनी सुलतानाने ताब्यात घेतला. १६५७ मध्ये मराठ्यांनी हा किल्ला जिंकल्यानन्तर त्याचे नाव बदलून “सुधागड” असे ठेवले. हा एक खूप मोठा किल्ला होता आणि सुधागड ही शिवाजी राजांनी आपल्या राज्याची राजधानी मानली होती. त्यांनी राजधानीसाठी या किल्ल्याची सुद्धा निवड केली होती पण मध्यवर्ती स्थानामुळे नंतर रायगड हा किल्ला निवडला गेला.
पेशव्यांच्या राजवटीत भोरचे पंतशिवासी या किल्ल्याचे रखवालदार झाले. १९५० मध्ये संस्थानांच्या विलीनीकरणानंतर किल्ल्यावरील लक्ष कमी झाले. आता किल्ला हा जीर्ण अवस्थेत आहे.
सुधागड किल्ल्याची रचना
किल्ल्यावर भगवान शंकराला शिवाला समर्पित दोन मंदिरांचे अनेक अवशेष शिल्लक आहेत. तथापि, भोरईदेवी मंदिराची देखभाल चांगली ठेवल्यामुळे ते मंदिर अजूनही नीट आहे. शिखरावरील मोठ्या पठारावर, किल्ल्याच्या परिसरात असलेले दोन तलाव, एक घर, एक मोठे धान्य कोठार, काही थडगे, एक देवस्थान (वृंदावन) आणि इतर असंख्य अवशेष आहेत.
तीन मुख्य दरवाजे असून त्यापैकी सर्वात मोठ्या दरवाजाला महादरवाजा म्हणतात. या किल्ल्याच्या माथ्यावरून सरसगड, कोरीगड, धनगड, असे इतर किल्ले स्पष्ट दिसतात.
सुधागड किल्ल्यावर कसे पोहचाल
विमानाने जायचे असेल तर मुंबई जवळचे विमानतळ आहे.
रेल्वेने जायचे असेल तर नागोठणे हे जवळचे रेल्वे स्टेशन आहे.
रस्त्याने जायचे असेल तर पाली गावातून १२ किमी अंतरावर असलेल्या धोंडासे गावात या. या ठिकाणाहून किल्ल्यावर पोहोचायला ३ तास लागतात आणि वाट खूप दमवणारी आहे. यात चांगले म्हणजे वाट हि पूर्णपणे सरळ आहे; त्यामुळे आपला रस्ता चुकण्याची शक्यता खूप कमी आहे. या वाटेने आपण दिंडी दरवाजापर्यंत पोहोचतो.
जर तुंम्ही नणंद घाटामधून येत असाल तर धनगड डावीकडे ठेवून अकोले गावातून पश्चिमेकडे जा. ४५ मिनिटांत आपण नणंद घाटावर पोहोचतो. त्याच्या पुढे बावधन गाव आहे. त्यानंतर पच्छापूर गावाकडे जाण्यासाठी ठाकूरवाडी येथे जावे. इथून २ तासात आपण गडाच्या माथ्यावर पोहोचता येते.
पाली ते पाचपूर हे अंतर १२ किमी आहे, तर पाली ते ठाकूरवाडी १३ किमी आहे. पाचपूर ते ठाकूरवाडीपर्यंत चालत जाता येते. ठाकूरवाडीतून शिडीने वर जावे लागते. हा मार्ग निसरडा तर आहेच, पण खचणाराही आहे. या वाटेने गडावर जाण्यासाठी दोन तास लागतात. ही वाट आपल्याला थेट पाचपूर दरवाजापर्यंत घेऊन जाते.
सुधागड किल्याजवळ पाहण्यासारखी ठिकाणे
सुधागड हे ट्रेकिंगचे लोकप्रिय ठिकाण आहे कारण हा महाराष्ट्रातील एक उत्तम जतन केलेला किल्ला आहे. गडाच्या माथ्यावर जाण्यासाठी साधारण १-२ तास लागतात.
ठाकूरवाडी गावातून ट्रेकिंगचा मार्ग सर्वात लोकप्रिय आणि नियमितपणे वापरला जातो. वाटेत पाण्याची कोणतीही सोय नाही. गडावर रात्रीचा मुक्काम कोणत्याही ऋतूत गडावर असलेला वाडा आणि भोराई माता मंदिर येथे करता येतो. गडावर पाण्याचे दोन तळे आहेत.
गडावर आपण भोरेश्वर मंदिर, पाचपूर दरवाजा, टकमक टोक, दिंडी दरवाजा पाहू शकता.
निष्कर्ष
सुधागड किल्ल्याला भोरपगड म्हणूनही ओळखले जाते. हा महाराष्ट्रातील पालीजवळील एक छोटा डोंगरी किल्ला आहे. भोराईदेवीच्या नावावरून या किल्ल्याला भोरपगड असे नाव पडले.
तर हा होता सुधागड किल्ला मराठी माहिती निबंध. मला आशा आहे की आपणास सुधागड किल्ला हा निबंध माहिती लेख (Sudhagad fort information in Marathi) आवडला असेल. जर आपल्याला हा लेख आवडला असेल तर हा लेख आपल्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका.
