आजच्या या लेखात, मी तुमच्यासाठी घेऊन आलो आहे जागतिक लोकसंख्या दिवस मराठी निबंध (jagtik loksankhya divas Marathi nibandh). जागतिक लोकसंख्या दिवस मराठी निबंध हा मराठी माहिती निबंध लेख मुलांसाठी आणि सर्व वर्गांसाठी अगदी पहिली पासून ते महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी उपयोगी आहे.
तुम्ही तुमच्या शाळा किंवा महाविद्यालयीन प्रकल्पासाठी जागतिक लोकसंख्या दिवस मराठी निबंध (jagtik loksankhya divas Marathi nibandh) वापरू शकता. आमच्या या वेबसाइटवर इतर सुद्धा अनेक विषयांवर मराठीमध्ये निबंध उपलब्ध आहे, ते सुद्धा आपण आपण वाचू शकता.
जागतिक लोकसंख्या दिवस मराठी निबंध, Jagtik Loksankhya Divas Marathi Nibandh
आपले रोजचे जीवन जगताना आपल्याला मनुष्य म्हणून आपल्या भविष्याबाबत आपल्यासमोर अनेक आव्हाने आहेत. प्रदूषण, नैसर्गिक संसाधनांचा ऱ्हास, हवामान बदलाचे संकट या सर्व प्रमुख अडचणी आहेत ज्यांना कमी करण्यासाठी आपण नेहमी प्रयत्न करत आहोत. याव्यतिरिक्त अजून दुसरी महत्वाची समस्या म्हणजे वेगाने वाढणारी लोकसंख्या हे आहे.
गेल्या १५० वर्षांमध्ये, लोकसंख्येची एवढी मोठी वाढ होते आहे की ते झपाट्याने आपले सर्वात मोठे संकट बनले आहे.
परिचय
संपूर्ण जगात ११ जुलै हा जागतिक लोकसंख्या दिवस म्हणून ओळखला जातो. हा दिवस १९८७ पासून संयुक्त राष्ट्र संघटनेने साजरा केला. जगाच्या वाढत्या लोकसंख्येबाबत लोकांमध्ये जागरुकता निर्माण करणे हे जागतिक लोकसंख्या दिनाचे मुख्य उद्दिष्ट आहे.
हा दिवस साजरा करण्याचा मुख्य उद्देश वाढती जागतिक लोकसंख्या आणि अशा अती लोकसंख्येमुळे उद्भवणाऱ्या समस्या आणि समस्यांबद्दल जागरुकता आणणे हा आहे. जागतिक बँकेत लोकसंख्याशास्त्रज्ञ म्हणून डॉ. झकारिया यांनी सर्वप्रथम या कार्यक्रमाची सूचना केली होती.
१९८९ मध्ये, युनायटेड नेशन्स डेव्हलपिंग प्रोग्राम च्या गव्हर्निंग कौन्सिलने दरवर्षी ११ जुलै हा जागतिक लोकसंख्या दिन म्हणून साजरा करण्याचा निर्णय घेतला. म्हणून हा दिवस तीन दशकांहून अधिक काळ संयुक्त राष्ट्रसंघातील सर्व सहभागी राष्ट्रांद्वारे विविध प्रकारे साजरा केला जात आहे.
लोकसंख्या वाढीची सुरुवात
पृथ्वीवर मानवी जीवनाचा उदय झाल्यापासून जगभरातील लोकसंख्या झपाट्याने वाढत आहे. १८०० च्या सुरूवातीस, लोकसंख्या १ अब्ज इतकी नोंदली गेली. २००० दशकाच्या सुरूवातीस, लोकसंख्या विक्रमी ६ अब्ज लोकांपर्यंत वाढली. २०१८ पर्यंत, जगाची लोकसंख्या ७. ५ अब्ज झाली होती. ११ जुलै १९८७ रोजी जगाची लोकसंख्या 5 अब्ज लोकांवर पोहोचली, तेव्हापासून संयुक्त राष्ट्रसंघाने ११ जुलै हा जागतिक लोकसंख्या दिन म्हणून घोषित केला.
मानवांची संख्या दरवर्षी अनेक पटींनी वाढते, परंतु मानवी जीवन टिकवून ठेवण्यासाठीची संसाधने मात्र मर्यादित आहेत. लोकसंख्या वाढीचा दरही झपाट्याने वाढत आहे.
लोकसंख्या वाढ नियंत्रणाची गरज
लोकसंख्या नियंत्रणात ठेवणे अत्यंत निकडीचे आहे. जास्त लोकसंख्येमुळे पर्यावरण आणि वातावरणाचे अनेक प्रकारे नुकसान केले जाते. मोठ्या संख्येने लोक पर्यावरणीय संसाधनांचा जलद आणि अन्यायकारक ऱ्हास करतात. जमीन, पाणी आणि हवा यांसारखी नैसर्गिक संसाधने मर्यादित आहेत; ते पुनरुत्पादित केले जाऊ शकत नाहीत. या संसाधनांचा जलद वापर केल्याने प्रचंड नुकसान होते. पर्यावरण संसाधनांबरोबरच मौल्यवान मानवी संसाधने देखील वाया जातात. याशिवाय बेरोजगारी, गरिबी, आजारी पडणे अशा अनेक समस्या आहेत ज्याचे मूळ कारण वाढती लोकसंख्या आहे.
जागतिक लोकसंख्या दिनाचे उद्दिष्ट
जागतिक लोकसंख्या दिनाचे उद्दिष्ट आणि हेतू हा आहे की अनियंत्रित प्रचंड लोकसंख्येमुळे मानवी जीवनावर आणि सभोवतालच्या पर्यावरणावर होणारे परिणाम कमी करणे. आपल्या पर्यावरणात नैसर्गिक संसाधने मर्यादित आहेत, परंतु त्यांचा वापर दरवर्षी वाढत आहे. ही वस्तुस्थिती लक्षात घेता, एक दिवस लवकरच येईल जेव्हा पृथ्वीवर मानवी जीवनाचा समावेश करण्यासाठी संसाधने संपतील; तेव्हा माणसांना जगणे खूप अवघड होईल.
जागतिक लोकसंख्या दिनाचे उद्दिष्ट वेगाने वाढणारी लोकसंख्या कशी नियंत्रित करावी याबद्दल जागरूकता निर्माण करणे हा आहे. ही वस्तुस्थिती लक्षात घेऊन वाढत्या लोकसंख्येची योग्य दखल घेतली पाहिजे.
जागतिक लोकसंख्या दिनाचे महत्त्व
जागतिक लोकसंख्या दिनामागील महत्व म्हणजे संपूर्ण लोकसंख्येला प्रचंड लोकसंख्या वाढीच्या परिणामांबद्दल शिक्षित करणे. त्याचा पर्यावरणावर आणि आपल्या जगाच्या विकासावर काय परिणाम होऊ शकतो हे लोकांना समजणे आवश्यक आहे.
जास्त लोकसंख्येमुळे जगातील नैसर्गिक संसाधने झपाट्याने कमी होत आहेत. यापैकी काही संसाधने जसे की जीवाश्म इंधन अपारंपरिक आहेत आणि त्यामुळे आधीच मोठ्या समस्या निर्माण होत आहेत. जागतिक लोकसंख्या वाढ दिवशी आपण वेगवेगळ्या प्रकारे हि समस्या सर्व लोकांपर्यंत पोचवली पाहिजे आणि त्याचे नियंत्रण कसे करता येईल याचे उपाय शोधले पाहिजेत.
लोकसंख्या वाढ नियंत्रण करण्याचे उपाय
आपण सर्वांनी लोकांना लोकसंख्या वाढीच्या तोट्यांबद्दल माहिती दिली पाहिजे. हा एक लोकसंख्येच्या स्फोटामुळे होणारा धोका कमी करण्याचा हा एक प्रभावी मार्ग आहे. लोकसंख्या वाढ नियंत्रणात असेल तर तुम्ही आपल्या भावी पिढ्या देखील आनंदात राहतील याची खात्री देऊ शकतात.
जागतिक लोकसंख्या दिनाच्या निमित्ताने कुटुंब नियोजन, गरिबी आणि मानवी हक्कांबद्दल जागरूकता आणि शिक्षण प्रसारित करण्यासाठी देश देखील वापरतात. युनाइटेड नेशन्स हे युनायटेड नेशन्स डेव्हलपिंग प्रोग्राम सोबत याचे महत्व संपूर्ण जगभर पसरवण्यासाठी विविध देश आणि इतर संस्थांसोबत जवळून काम करत आहे. ते लोकांना शिक्षित करण्यासाठी आणि जागतिक अत्याधिक लोकसंख्येला आळा घालण्यासाठी अनेक कार्यक्रमांची योजना आणि अंमलबजावणी करतात. प्रत्येक देश हा दिवस आपापल्या विशिष्ट पद्धतीने साजरा करतो. विद्यार्थी सुद्धा यात सहभागी होतात, पोस्टर बनवले जातात, कार्यक्रम आयोजित केले जातात.
निष्कर्ष
वाढत्या लोकसंख्येवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी प्रत्येक देशाच्या सरकारने प्रभावी धोरणे आणि योजना आणल्या पाहिजेत. ताबडतोब नियंत्रण न केल्यास, सतत वाढणारी जागतिक लोकसंख्या अनेक अशा प्रतिकूल परिस्थितींना कारणीभूत ठरेल.
तर हा होता जागतिक लोकसंख्या दिवस मराठी निबंध. मला आशा आहे की आपणास जागतिक लोकसंख्या दिवस मराठी निबंध हा लेख (jagtik loksankhya divas Marathi nibandh) आवडला असेल. जर आपल्याला हा लेख आवडला असेल तर हा लेख आपल्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका.
